Üç Telli bağlamayı yaşatmak için gönüllü eğitimler veriyor
Anadolu ezgilerini kendine has tınısı ile yüreklere nakşeden, 3 telli bağlamayı üreten son ustalardan biri olan 54 yaşındaki Ahmet Uğur Parmaksız, kültür hazinesinin yok olmaması için yetiştirebileceği çıraklar arıyor.
Ürettiği bağlamaları Amerika, İtalya, İspanya ve Almanya gibi ülkelere satan Parmaksız, mesleğin son temsilcileri arasında yer alıyor ve işini aşkla sürdürüyor. Üç telli bağlamanın unutulup, kaybolmaması için gönüllü olarak dersler veren Parmaksız, Edirne'nin Keşan İlçesi'ndeki atölyesinde üç telli bağlama üretimi yapıyor.
Dut ağacı, ahşap boncuk tutkalı ve yıllar içinde elde edilen el ustalık ile yapılan üç telli bağlama zorlu aşamalarda geçiyor. Üniversite yıllarında tanıştığı üç telli bağlamanın üretimine başlayan Parmaksız, işini 10 yıldır aşkla yapıyor. Yurtiçinde olduğu kadar yurt dışından da yoğun ilgi gören el emeği bağlamalar, el ile çekme, tokatlama ya da parmak vurma tekniği ile çalınıyor.
Kendine özgü ses tınısı ve çalma tekniği ile dikkat çeken üç telli bağlamanın üretimi de oldukça zahmetli…
1 ayda ancak 3 adet bağlama üretebilen Parmaksız, bağlamanın gelecek kuşaklara aktarılması için gönüllü dersler de veriyor. Parmaksız, ayrıca üç telli bağlama üzerine bir de metot kitabı yazdı.
7 yıl önce başladığı 3 telli bağlama üretme işinde zamanla kendini geliştirdiğini söyleyen Parmaksız, geçmişte ahşapla uğraştığını ve belli aşamaya gelince bağlamayı tanımaya başladığını ifade etti.
"Yanınızda her yere götürebilirsiniz"
Bağlamanın birçok farklı türünün olduğunu belirten Parmaksız, “Gerçekten içinde bir sürü saz var. Yani kısa sap bağlama deniyor uzun sap bağlama deniyor, divan sazı deniyor. İşte aslında tel sıralarına göre değişiyor. İki telliler var, üç sıra telliler var. Kendi içinde oldukça geniş bir şeye sahip aile. Bunun içerisinde bu bağlama en küçük birey olması bakımından en küçük ve 10 perdesi var bunun, diğer sazların perdeleri daha fazladır. 10 perdesi var ve 3 teli var. Daha pratik, daha küçük. Yanınızda her yere götürebilirsiniz. Çalım tekniği olarak da diğer bağlamalardan en ayırt edici tarafı parmakla çalınıyor olması. Tezinesiz çalındığı için, kendine göre bir tekniği var. Bu onu özel kılıyor” ifadelerine yer verdi.
Üç telli bağlamanın bilen insanlar tarafından yoğun ilgi gördüğünü belirten Parmaksız, "Yurt dışından da talepler var. Çok böyle fazla satılan bir saz değil, çünkü bu sazı bilen alıyor. Yani bilenlerin aradığı ve özellikle bulduğu bir saz. Yani Amerika’ya gönderdim, İtalya’ya gönderdim, İspanya’ya, Fransa’ya, Amsterdam’a, Almanya’ya zaten gönderiyoruz, dünyanın her yerine olduğu gibi Türkiye’de de bir sürü ile gönderiyoruz” şeklinde açıklamada bulundu.
Türkiye’de 3 telli bağlama üreten 7-8 kişinin kaldığını söyleyen Parmaksız, çırağının olmasını çok istediğini fakat bulamadığını aktardı.
Bağlamanın daha çok yaygınlaşmasını gerektiğini dile getiren Parmaksız, “Daha çok çalınmasını istiyorum, daha çok yaygınlaşmasını istiyorum, ilkokullarda, anaokullarında bile bu saz gerçekten çocuklara öğretilebilir. Çünkü çok pratik, yani benim bire bir öğrencilerim var, ben onlara denediğim için biliyorum, Ankara’da benim bir öğrencim var, Rüzgâr ismi. 6 yaşında, onunla çevrimiçi ders yapıyoruz. Berlin’de 2 tane öğrencim var, onlar da çok küçükler. Mesela ikizler, Ege ve İda 8.5 yaşındaydı başladıklarında. Şu an 10 yaşındalar. 45-50 tane türkü çalıyorlar. Çevrimiçi ders yapıyoruz sadece. Yani uzaktan, ama öğreniyorlar.” ifadelerine yer verdi.
Kumru Öngün
