Selimiye restorasyonunda çimento harçların bir bölümü kaldırıldı

Restorasyonu devam eden Selimiye Camii'ndeki çalışmaları yerinde incelemek üzere kente gelen Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Can Binan, gazetecilere açıklamalarda bulundu. Binan, camide süren çalışmalar kapsamında geçmişte yapılan restorasyon uygulamalarında kullanılan çimento harçlarının kaldırıldığını söyledi.

Prof. Dr. Can Binan Selimiye Cami’sindeki çalışmaları yerinde inceledi. Caminin restorasyon bilim kurulu üyesi olan Binan, geçmiş yıllarda uygulanan restorasyon çalışmalarında kullanılan çimento harcının kaldırıldığını belirtti.

Bilim kurulu olarak restorasyon çalışmalarını ayda en az 1 kere olmak üzere yerinde incelediklerini ifade eden Binan, “Yapının statik olarak genel çerçevesiyle iyi durumda olduğu anlaşıldı. Birkaç noktada takviye yapıldı kubbede ve bazı yerlerde. Bunun dışında yapının ana kubbe kurşunları, ağırlık kubbeleri, minarelerin kurşunları hepsi değiştirildi, yenilendi. Onların altında bulunan çamur sıva ve diğer katmanlar yenilendi ve bu restorasyon öncelikle statik ve yapıyı koruyucu sistem bir elden geçirilerek başladı” Dedi.

Çalışmaların kalem işleri ve diğer süslemelerin restorasyonuyla devam ettiğini aktaran Binan, yapının bir bütün halinde 16. yüzyılda yapıldığı haliyle korumayı amaçladıklarını kaydetti.

Eseri bütün özgünlüğüyle korumanın önemine değinen Binan, “Bütün özgünlüğüyle korumak derken şurada gidip duvardaki taşa dokunduğunuz zaman o taş 16. yüzyılda bir ustanın dokunduğu taş olmalı. O taşı bugün kalkıp değiştirdiğinizde o taş artık 16. yüzyıldan günümüze gelen taş olmuyor. Özgünlük derken bundan bahsediyoruz. Bunun anlamı büyük. Çünkü tarihi yapıların korunması kültürel ve mimari miras açısından baktığımızda sanat eseri olma değeri kadar o yapının ve o unsurun özgünlüğü de çok önemli” Şeklinde konuştu.

Binan, çalışmalarda geçmiş yıllarda yapılan restorasyonlarda kullanılan çimento harçlarının kaldırıldığını açıkladı. Mimar Sinan’ın “ustalık eserim” dediği Selimiye Cami’sinin son büyük restorasyonunun 1983 -1984 yıllarında yapıldığını hatırlatan Binan "O yıllarda bilenler biliyordu ama genel uygulamacılar açısından bakarsanız çimento harcının bu yapı gibi kireç harcı ağırlıklı uygulamaların yapıldığı yapılarda ne tür etkiler yaptığı çok iyi bilinmiyordu. Dolayısıyla birçok yerde dünyada da olduğu gibi bu yapıda çimento harcının kullanılmış olduğunu görüyoruz. Tabii bunlar zaman içinde hem ilk yapıldığında hem de süreçte yapıya çok çeşitli zararlar verebiliyor ki bunların hepsini şu anda saymama gerek yok ama zarar verdiğini biliyoruz. Dolayısıyla eğer yapının bünyesiyle çok fazla entegre olmamışsa ve onu sökmemiz neticesinde yapının başka bir noktasına zarar vermiyorsak eğer genellikle o çimento harçlı uygulamaları kaldırmayı düşünüyoruz" ifadelerine yer verdi.

Yapıların doğal koşullarla yıllar içerisinde değişerek günümüze ulaştığını söyleyen Binan, tarihi yapıları özüyle korurken zamanın getirdiği izlerinde korunması gerektiğine dikkat çekti. Tarihi yapıları insan yaşamına benzeten Binan, “Hepimiz gibi yapılar da değişerek günümüze geliyor. O zaman içinde de o zamanın ona yüklediği izlerle bir karakter kazanıyor. Toplumsal bilince yerleşmeye başlıyor ve toplum onu artık yaşayan bir varlık olarak görmeye başlıyor. Mimari yapıtlar hele bunun gibi büyük mimari yapılar böyle. Dolayısıyla biz yapıları korurken hem mevcut malzemenin özgünlüğünü hem de zaman içindeki o değişimlerin de izlerini korumaya çalışıyoruz yani estetik yapmıyoruz. Fakat bazı şeyler var ki onlar zarar veriyor. İşte bir tanesi çimento harcı. Dolayısıyla Selimiye'de çimento harcı uygulamalarının bir bölümü kaldırıldı. Çoğunluğu sıvalardaydı. Başka noktalarda da vardı. Dolayısıyla bunlar yeniden özgün horasan ya da kireç harcı katkılı ve bizimle birlikte çalışan malzeme uzmanları tarafından mevcut harç üzerinde yapılan analizler üzerinden tasarlanan yeni harçlarla yapıldı" şeklinde açıklamada bulundu.

Kumru Öngün