Sarayiçi'ne mahkum kazması

Osmanlı Rus Savaşı'nda (1876 -1877) düşmanın şehre yaklaşması nedeniyle Vali Cemil Paşa ile Edirne kumandanı Ahmet Eyüp Paşa'nın anlaşamamaları üzerine içinde depolanan cephanenin patlatılması ile üç gün süren patlamalar sonucu büyük ölçüde tahrip olan Sarayiçi mevkiindeki Edirne Sarayı'nda kazı çalışmaları yeniden başladı.

Trakya Üniversitesi (TÜ) ve Edirne Müzesi'nin birlikte yürüttüğü kazı çalışmalarına 7 üniversite öğrencisi ile birlikte yaklaşık 15 mahkum katılıyor. Kazı çalışmalarında, saray duvarlarının bulunduğu bölgede devam ediliyor. Saray duvarlarının (Sur-u Sultani) ortaya çıkarılmasıyla birlikte, sarayın içindeki yapılardan daha da belirgin hale gelecek.

Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman gibi padişahlara ev sahipliği yapan Edirne Sarayı'nın kazı çalışmalarını yürüten Edirne Müzesi Bilimsel Danışmanı ve TÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülay Apa Kurtişoğlu, Sarayın Cihannüma Kasrı ve Matbah-I Amire'de restorasyon çalışmalarının devam ettiğini belirterek, kazı çalışmalarının Kasım ayına kadar sürdürmeyi planladıklarını söyledi. Kazıların önümüzdeki yıl da devam edeceğini ifade eden Kurtişoğlu, çalışmalarda duvar çinileri, mangır (Osmanlı döneminde kullanılmış olan, iki buçuk para değerinde bakır sikke) ve mermiler bulduklarını söyledi.

Hükümlüler de kazıya katılıyor 

Hükümlü ve tutukluların meslek sahibi olması ve topluma kazandırılması yönünde çalışmalar yapan Adalet Bakanlığı'nın mesleki eğitimleri arasında arkeoloji eğitimi alan Edirne Tarım Açık Cezaevi hükümlüsü yaklaşık 15 kişi de kazı çalışmalarında yer alıyor. Hükümlüler, Edirne Yeni Saray alanındaki arkeolojik kazıların büyük bir bölümünde yer alacak.

Geçmişteki çalışmalar

Sarayiçi olarak adlandırılan mevkide 300-355 bin metrekarelik bir alana kurulmuş olan sarayın yapımına, 1450'de 2. Murat zamanında başlanıldı. Hükümdarın ölümü üzerine bir süre durmuş olan saray inşaatı, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1475'te tamamlandı. Osmanlı - Rus Savaşında tahrip olan yapı, özellikle 2001 yılında Edirne Saray'ının giriş kapısı olan Bab-üs Saade'de ve hemen akabindeki arz odalarında kazı çalışmaları başlatılmıştı. Tamamlanan kazı çalışmalarının ardından Milli Saraylar Dairesi Başkanlığı'nın maddi katkıları ile yine aynı kurumun hazırladığı restorasyon projesi hayata geçirildi. Kısmi restorasyon çalışmaları 2004 yılı Ağustos ve Eylül aylarında tamamlandı. 2000 yılındaki kazılarda Kum Kasrı Hamamı ve çevresinde kazı ve temizlik çalışmaları gerçekleştirildi, bunun sonucunda hamama su getiren teknik sistem ortaya çıkarıldı. Edirne Yeni Sarayı kazıları tek yapı baz alınarak gerçekleştiriliyor.