Prof. Dr. Yorulmaz, el yıkamanın önemine dikkat çekti

Çevre ile ilişkiyi sağlamada en önemli organ olan eller ile, gün içinde pek çok yere, eşyalara, insanlara, paraya, elektrik anahtarlarına, besinlere dokunulmakta olduğunu ifade eden Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, 'Bu nedenle, hastalıkları meydana getiren mikropların ve diğer kirliliklerin en kolay bulaşacağı organlarımız ellerimizdir. Dünyada yapılan çalışmalar cep telefonların klozetlerden on kat daha fazla bakteri barındırdığı ortaya koymuştur.' Şeklinde konuştu.

'Dokunduğumuz eşyalar ile mikropları sevdiklerimize bulaştırmak mümkündür'

Dokunulan maddelerin sayısız mikrop ya da başka kirlilikler taşıdığını ifade eden Prof. Dr. Yorulmaz, 'Bulaşıcı hastalıkların % 80'i eller yoluyla taşınıyor. Milyonlarca mikropla temas eden ellerimizi baş ve boyun bölgemize sadece bir saatte 24 kez dokundurduğumuz belirlenmiştir. Sağlık Bakanlığımız bir saatte göz ve burnumuza 3'er kez, saç, yanak, ağız ve çenemize 4'er kez dokunduğumuzu bildirmektedir. Eğer ellerimiz yeterince temiz değil ise mevcut kirlilikleri ve mikropları böylece vücudumuza bulaştırabiliriz. Buna ek olarak ellerimiz yeterince temiz değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, diğer aile bireylerine de mikrop ve diğer kirlilikler ile hastalık bulaştırmak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, diğer eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte olan koronavirüs de dahil olmak üzere mikropları sevdiklerimize bulaştırmak mümkündür.' İfadelerini kullandı.

'Virüslerden korunmanın en kolay yolu ellerin doğru biçimde yıkanmasıdır'

15 Ekim'in 2008 yılında Küresel El Yıkama Günü ilan edildiğini söyleyen Prof. Dr. Yorulmaz, 'Tüm bu tehlikelerden hem kendimizi hem de sevdiklerimizi korumanın en kolay ve etkili yolu, ellerin doğru biçimde yıkanmasıdır. Doğru bir biçimde yıkama ile eldeki mikropların   % 99,9'u uzaklaştırılabilir. El yıkama, birey ve toplum sağlığının korunması açısından basit, ucuz, herkes tarafından uygulanabilen ve çok etkili bir yöntemdir. Toplu yaşanılan yerlerde, özellikle okullarda doğru teknikle el yıkama işlemi alışkanlık haline getirilmelidir. El hijyeni için en uygun yol, akar su ve sabunla yapılan en az 30 saniye süreli el yıkama ile sağlanabilir. Doğru el yıkama alışkanlığımızın olması,  aynı zamanda çocuklarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında çok önemlidir. Çünki çocuklar kendilerine söylenenlerden çok yaptıklarımızdan etkilenmektedir' dedi.

'Toplu yerlerde katı sabunlar kullanılmamalıdır'

El yıkamada kullanılacak sabun ve havluların kuru ve temiz olması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yorulmaz, 'Kalıp şeklindeki katı sabunlar, özellikle toplu yaşanılan yerlerde pek çok kişi tarafından defalarca kullanıldıkları için üzerlerinde birçok mikrop barındırırlar. Bu nedenle toplu yaşanan yerlerde ve kalabalık ailelerde katı sabun kullanımı uygun olmamaktadır. Eğer katı sabun kullanılıyorsa her kullanımdan sonra sudan geçirilerek, üzeri mekanik olarak temizlenmelidir.Bu tür ailelerde ve toplu yaşanılan yerlerde sıvı sabun daha uygundur, sadece ele alınan miktarı kullanılır, geriye kalanı ile temas olmaz. Ancak; sıvı sabun miktarı azaldığında, kaba ilave yapılmamalı, kaptaki sıvı sabun boşaltılıp yıkanıp kurulandıktan sonra kaba yeniden yeni sıvı sabun doldurulmalıdır. Özellikle kalabalık grupların kullanımı için (okullar, avm'ler gibi) sıvı sabun ile birlikte elleri kurulamak için kağıt havlu kullanılmalıdır.' Diye konuştu.

Ellerin, eve girdikten hemen sonra yıkanması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Yorulmaz, 'Ellerimizi yıkamak için herhangi bir sıcaklıkta su kullanabiliriz. Soğuk su da sıcak su da mikropları ve virüsleri öldürmede eşit ölçüde etkilidir; yeter ki sabun kullanalım!' dedi.

Hangisi daha iyi: el yıkamak mı el dezenfektanı kullanmak mı?

Ellerin su ve sabunla yıkanmasının hem de el dezenfektanının çoğu mikrobu öldürmede son derece etkili olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yorulmaz, 'Evinizin dışındayken el dezenfektanı genellikle daha uygundur; ancak, masraflı olabildiği gibi acil durumlarda bulunamayabilir de. Ayrıca, alkollü el dezenfektanı koronavirüsü öldürse bile her tür bakteri ve virüsü öldüremez. Örneğin norovirus ve rotaviruse karşı görece etkisizdir.' Dedi.

Filiz Uçan