Mavi kapak bilmecesi
500 kilo mavi kapak getirilmesi halinde engellilere bir adet tekerlekli sandalye verilen kampanya kapsamında plastik şişe üretimi yapan şirketlerin, kapakları toplanan ancak pet şişeleri toplanmadan değerlendirilmesine yönelik tartışmalar yeniden alevlendi. Edirne'de bazı engelli dernekleri kapak toplamaya devam ediyor, bazıları ise toplamıyor. Kapağı alınan ancak pet şişesi doğaya veya çöpe bırakılan plastik ürünlerle ilgili 'Plastik üretim yapan şirketlerin oyunu' sorusu kafaları kurcalamaya devam ediyor.
Türkiye'de 2011 yılında başlayan 'Mavi kapak' kampanyasına büyük destek veren illerden birisi de Edirne. Mavi kapak kampanyası kapsamında yüzlerce engelliye, engelli aracı temin edildi. Ancak 2014 yılında şirketlerin geri dönüşüm zorunluluğu kapsamında, pet şişelerin mavi kapaklarından ayrılarak, sadece mavi kapakların tespiti halinde 'geri dönüşüm' olarak kabul edilmesi tartışmalarını 'Pet şişeler ne olacak?' diye alevlendirmişti. Bu dönemde 'Mavi kapak kampanyası' şirketlerin oyunu veya aldatmacası olarak çok sayıda iddia ortaya atıldı.
EBED toplamaya devam ediyor
Edirne
Bedensel Engelliler Derneği (EBED) Yönetim Kurulu Başkanı Dilek Öner, mavi
kapak ve pet şişelerini toplamaya devam ettiklerini belirterek, bu kampanya
sayesinde Edirne'de yüzlerce engelli bireyin tekerlekli sandalyeye kavuştuğunu
ifade ediyor. Plastik mavi kapakların ve toplanan pet şişelerin çevreye katkısı
olduğunu vurgulayan Öner, 'İnsanlarda bir bilinç oluştu. Biz okullara
koyduğumuz toplama alanlarından her gün çok sayıda kapak ve pet şişe
topluyoruz. Bunları geri dönüşüme gönderip, tekrar kullanılmasını sağlıyoruz.
Aldatmaca veya kandırmaca söylemleri sosyal medyada tekrar alevlendiğini
görüyoruz ama bu gerçeği yansıtmıyor. İtibar etmemelerini istiyoruz. Her gün
bize çok sayıda insan topladıkları plastik şişe ve kapaklarını getiriyor' dedi.
Plastik kapakların ve şişelerin toplanmaya başlandığı kampanya sürecinde geri
dönüşüm firmalarına bir ziyaret gerçekleştirdiğini dile getiren Öner, 'Bu
şirketleri ziyaret ettiğimizde nasıl geri dönüşüme kavuştuklarını bizzat
inceleme fırsatımız oldu. Plastik şişe ve kapaklardan elyaf elde ediliyor. Bu
elyaflar giyimden, mutfak eşyalarına birçok alanda kullanılan eşyalara
dönüşüyor. Biz toplamaya ve küçük de olsa bir gelir elde etmeye devam ediyoruz'
diye konuştu.
Toplamak ayrı bir külfet
Edirne
Engelli Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Serpil Erkenciler ise bir
dönem mavi kapak ve plastik şişe kampanyası kapsamında, dernek olarak toplayıp
biriktirdiklerini ancak buna devam etmediklerini belirtti. 'Mavi kapakla
tekerlekli sandalye almak mümkün değil' diyen Erkenciler, 'Çok fazla miktarda
toplamanız lazım. Bunu toplayacak bir alan lazım ve bunun için ayrı bir emek
harcamak lazım. Bu bizim için bir külfet. Devletimiz zaten her bireye tekerlekli
sandalye temin ediyor. Bize gelen bağışlarla bu ihtiyaçlar karşılanıyor' dedi.
Şirketlerin
ceza almaktan kurtulmak amacıyla bu kampanyanın başlatıldığı iddialarına ise
Erkenciler, 'Sonuç olarak halkımızda böyle bir duyarlılık var. Çevre açısından
duyarlı bir yaklaşım. Ama engellilerin sömürülmesi söz konusuysa üzücü bir
durum' diye konuştu.
Yönetmelik değişikliği ile başladı
Ambalaj
yasasında 2011 yılında yapılan yönetmelik ve talimatlarla önce her çeşit pet şişe
ve plastik atık toplama mecburiyeti getirilmişti. Firmalar zorlanınca bu
zorunluluk yalnızca kapak şekline dönüştürülmüştü. Değişen yönetmelik gereği,
toplanan kapak kadar pet şişenin de toplandığı var sayılıyor. Daha sonra,
halkın yardım ve merhamet duygularını kullanarak kapakları vatandaşa toplatmak
yoluna gitmek adına 'Mavi kapak' kampanyasına gidildiği öne sürülmüştü.