İki Şehir Bir Kitapla Buluştu

İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Murat Çakan, Yazar Mark Mazower'in '˜Selanik: Hayaletler Şehri' kitabından yola çıkarak Yunanistan'ın Selanik şehrine gerçekleştirdiği yolculuğu Edirne'de anlattı. Edirne Yerel Tarih Grubu'nun Edirne Lisesi'nden Yetişenler Derneği'nde gerçekleştirdiği toplantıya katılan Yrd. Doç. Dr. Çakan, Edirneli hemşehrilerine Selanik'in tarihi ve bugününden bilgiler vererek gezi sırasında yaşadığı deneyimlerini aktardı. Toplantının açılış konuşmasını Edirne eski Belediye Başkanı Güngör Mazlum yaptı. Mazlum, konuşmasında ayın konuşmacısı Yrd. Doç. Dr. Çakan'ı takdim ederek; Edirne Yerel Tarih Grubu'nu 9 Aralık'ta Melisa Kafe'de düzenlenecek kahvaltıya davet etti.

'Zengin bir şehir'
 Mazlum'un konuşmasının ardından sunumuna başlayan Yrd. Doç. Dr. Çakan, Selanik'e gitmesinin ardından çok zengin bir şehir olduğunun farkında vardığını belirterek; 'Bir de aslında bölgemizin şehri. Yıllar içerisinde gide gele orasıyla irtibatım daha da arttı ve en son bu yaz Ağustos ayında kısa bir tatil geçirmek üzere tek başıma Selanik'e gittim. Elimde bir kitapla gittim. Mark Mazower'in '˜Selanik: Hayaletler Şehri' adında bir kitap. O kitap elimde 5-6 gün Selanik'i dolaştım ve şehrin ruhunu hissetmeye çalıştım. Özellikle son gidişimden kalan anıları ve okumalarımı aktarmaya çalışacağım' ifadelerine yer verdi.

'Balkanların Kudüs'ü'
 Selanik'in tarihini anlatarak sunumuna başlayan Yrd. Doç. Dr. Çakan, sunumunda muhacirlerin durumuna da yer verdi. '˜Selanik: Hayaletler Şehri' kitabını okudukça Selanikli muhacirlerin tarihini daha iyi anlamaya başladığı söyleyen Yrd. Doç. Dr. Çakan; sunumunda ayrıca Selanik'in 19'uncu yüzyıl sonunda renklendirilmiş bir kartpostalını da göstererek; 'Kıyı şeridi olduğu için İzmir'i andıran bir havası var. Burada da Akdeniz medeniyetlerinin Selanik'e verdiği isimleri sıralamaya çalıştım. Thessaloniki, Yunanların söylediği, Salonika, Salonicca, Fransızca Salonique var, Arapçası var, Bulgarca Solun var, İbranice Madre de Israel var ki İsrail'in anası demektir, Yerushalayim de Balkan var ve bu da Balkanların Kudüs'ü anlamına geliyor' dedi.

'70 bin nüfus yok oluyor'
 1913 yılında Selanik'te 40 bin Rum, 45 bin Müslüman, 62 bin Yahudi olduğunu açıklayan Yrd. Doç. Dr. Çakan; 'Önemli miktarda Müslüman var. Bir yaz günü 18 Ağustos 1917'de şehrin Kuzeybatı ucundan yani Müslüman mahallesinin en ucunda bir evden dumanlar çıkmaya başlıyor. Önce çok dikkat edilmiyor, söndürüleceği söyleniyor. Fakat Kuzeybatı'dan esen müthiş bir rüzgâr var. Bu rüzgâr, Kuzeybatı-Güneydoğu istikametinde yakıyor. Yaklaşık 3 gün sürüyor ve 70 bin insan evsiz kalıyor. Yaklaşık 150 bin nüfustan 70 bini yok oluyor. Rıhtım bölgesinde daha çok Yahudiler yaşadığı için en çok zararı Yahudiler görüyorlar. 37 sinagog, 3 han ve kentin önemli Osmanlı ve Yahudi karakteri yok oluyor' sözlerine yer verdi.

'Karakalem ve suluboya çizimler de yaptım'
 1923'te Selanik'te 18 bin Müslüman kaldığını açıklayan Yrd. Doç. Dr. Çakan; 'Kasım 1923'ten itibaren gemiler 350 bin muhaciri Türkiye'ye taşımaya başladılar. 1924'ün sonu Müslümanların kenti terk etmeleri için verilen en son tarih olacaktı. Bizim oradaki mevcudiyetimiz 1924 yılının Aralık ayında son bulmuş. Neticede Selanik güzel bir kent. Sadece kitap okumakla da kalmadım. Karakalem çizimler ve sulu boya yapma fırsatı buldum' dedi. Sunumunun ardından Yrd. Doç. Dr. Çakan ve Edirne Yerel Tarih Grubu günün hatırasına fotoğraf çekildiler.