Hasanağa'yı örtbas etmeyin

Edirne merkez ilçeye bağlı Hasanağa köyünün deresinde yaşanan su kirliliği, gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Hasanağa köyü muhtarı Mehmet Üstün, Edirne Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekiplerinin dereden aldığı su örneklerinin ardından devam eden süreçle ilgili GÜNDEM'e açıklamalarda bulundu. Hasanağa köyünde tarım sulamanın yanı sıra hayvan besiciliği için de önem arz eden derede ortaya çıkan kirlilik, köy sakinlerini de tedirgin etmeye devam ediyor. Köylüler, Edirne Katı Atık Düzenli Depolama ve Bertaraf Tesisinin bölgede kurulmadan önce köydeki çocukların dahi derede yüzdüğünü belirtirken; kirliliğin ardından hiç kimsenin dereye girmesine izin vermediklerini açıkladılar. Hasanağa muhtarı Mehmet Üstün, köy deresinin Hıdırağa köyünden başlayarak sırasıyla Hasanağa köyü, Büyükdöllük köyü, Edirne Açık Cezaevi tarafından kullanılarak Tunca Nehri'ne aktığına dikkat çekerken; kirliliğin güzergâhta bulunan ve dere suyunu kullanan tüm tarım alanlarını etkileyebileceğini söyledi. Üstün, kirliliğin ortaya çıkmasının ardından yetkililere günün erken saatlerinde telefon etmesine rağmen akşamüzeri 17.30'da geldiklerini ve tesise ait deşarj kanalından numune alınmasını teklif etmesine rağmen kanalın 10 metre üzerinden ve 10 metre altından numune aldıklarını açıkladı. Üstün, yetkililerin aldığı numunelerin temiz sudan alındığını iddia ederken; tahlil sonuçlarının da temiz çıkacağını söyledi. Edirne İl Genel Meclisi Üyesi Kutay Özköse'den de sözlü olarak tahlil sonuçlarının temiz çıktığına dair bilgi aldığını belirten Üstün, Hasanağa Muhtarlığına numune sonuçları ile ilgili resmi hiçbir bilginin gelmediğini açıkladı. Üstün, dereye vidanjör ile kirli su bırakıldığı iddialarını da reddederken; bölgeye vidanjör girişinin mümkün olmadığını savundu. Üstün, deredeki kirlilikle ilgili net bilgilerin açığa çıkarılması için toprak numunesi alınmasının gerektiğini söylerken; hiçbir kurumun topraktan numune almamasına ise tepki gösterdi. Üstün; 'Bir şekilde bu olayları örtbas etmeye çalışıyorlar' dedi.

'Koyu renkli bölgeden numune almadılar'

Üstün, Edirne İl Genel Meclisi Üyesi Kutay Özköse'nin sözlü ifadesine göre dereden alınan numunelerin sonuçlarının temiz çıktığını söylerken; 'Raporlar temiz çıkmış. Ben zaten raporların temiz çıkacağından emindim. Akşamüzeri saat 17.30'da nasıl bir mantıkla numune alınıyor? Yetkilileri deşarj kanalının olduğu noktaya götürdük. Koyu renkte akan suyun orada olduğunu da gördüler. Numunenin oradan alınması gerektiğini söyledik. Numuneyi oradan alamayacaklarını, dereden alacaklarını söylediler. Temiz sudan numune aldılar. Tabi ki raporlar temiz çıkacak. Deşarj kanalının dere ile birleştiği yerin 10 metre üzerinden ve 10 metre altından numune alıyorlar. Ama dere sürekli aktığı için zaten o bölgeyi temizliyor. Koyu renk akan yerlerden numune alınmasını söyledim ama almadılar' ifadelerine yer verdi.

Vidanjör iddialarını reddetti

Dereye vidanjör ile kirli su bırakıldığı iddialarını reddeden Üstün; 'Dereye vidanjör gibi bir aracın girerek atık bırakabileceğini söylüyorlar. Yetkililerle dere boyunca gezdik, gösterdim. Buralara vidanjör girebilmesinin imkânı yok. Vidanjörün köprüden atık salabileceğini söylediler. Köprünün üzerine de baktık, oradan da salmasının imkânı yok. O zaman nereden salındı? Vidanjör saldığını düşünürsek; Edirne'de özel vidanjör yok. Edirne'deki vidanjörlerin tamamı belediyeye ait vidanjörler. Hepsinin de araç takip sistemi var. Araç takip sistemlerine bakılsın, kim döktüyse bulunsun. Yetkililer, '˜Bizim belediyemiz böyle şey yapmaz' diyorlar. O zaman kim yaptı bunu? Bu atık gökten zembille gelmedi' dedi.

'Resmi bir sonuç yok'

Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü yetkililerinin, telefon edilmesinden bir gün sonra dereden numune almak için geldiğini söyleyen Üstün; 'Onlardan da hiçbir şey çıkmadı. Bana resmi kaynaklardan numune raporlarının temiz ya da kirli olduğuna dair herhangi bir bilgi de verilmedi. Bugün de İl Genel Meclisi Üyesi Kutay Özköse'den sözlü olarak raporların temiz çıktığını öğreniyorum. Ama ortada resmi olarak gösterilen bir evrak yok. Gerekirse bu konuyla ilgili Edirne Valiliği'nden yeniden randevu talep edeceğim. Edirne Valisi Ekrem Canalp'in de bu konuyla ilgili çalıştığını biliyorum' sözlerine yer verdi.

'Tesis kapanmasın, arıtmayı çalıştırsın'

Edirne Katı Atık Düzenli Depolama ve Bertaraf Tesisleri'nin yetkilileriyle de görüştüğünü açıklayan Üstün; 'Birkaç defa Edirne Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri ve Edirne İl Jandarma Komutanlığı görevlileri ile baskın da yaptık. Yetkililer, suyun damlasını ziyan edemeyeceklerini söylediler. Ama insanın eylemi ile söylemi bir olması lazım. Su hayatsa zerresini ziyan etmemek lazım. Bu arıtma tesisine ne mantıkla dereye deşarj kanalı açıldı? Demek ki suyu akıtma ihtiyacı var. Muazzam bir tesis var, o zaman arıtmayı da çalıştıracaklar. Ben tesis kapansın demiyorum, öyle bir çaba da göstermedim. Ben sadece arıtıcıların çalışmasını ve deremize temiz su akmasını istiyorum. Arıtıcıyı çalıştırdıklarını söylüyorlar ama bu su nereden geliyor?' dedi.

'Numune almaya gelmediler'

Edirne Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü ile de telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini açıklayan Üstün; 'Bana balık ölümü olup olmadığını soruyorlar. 26 Kasım tarihinde derede balık olmaz. Benim köyümün deresi yaz aylarında kuruyor, o dönemde yeni akmaya başlamıştı. O yüzden o dönemde balık çıkmazdı. Bir şey olması için balık ölmesi mi gerekiyor? Balık ölmezse gelemeyeceklerini söylediler ve numune almaya dahi gelmediler. Balık ölmemiş olabilir ama dereden tarlalarımızı suluyoruz. Hayvanlarımız bu dereden su içiyor. Dere suyunu her şekilde kullanıyoruz' ifadelerine yer verdi.

'Tunca Nehri ile birleşiyor'

Derenin, Hıdırağa köyünden Hasanağa köyüne geldiğini belirten Üstün; 'Dereyi bizden önce Hıdırağa köyündeki bir miktar tarlada kullanıyorlar. Daha sonra bizim köy kullanıyor. Bizim altımızda da Büyükdöllük köyü kullanıyor. Büyükdöllük köyünden sonra da Edirne Tarım Açık Cezaevi de biraz kullanıyor. Bizim köyün yanı sıra bunların da kirlilikten etkilenme durumu var. Dere daha sonra da yeni yapılan canlı hayvan borsasının yanından Tunca Nehri ile birleşiyor, belki de Enez'e kadar gidiyor. Bu sorun sadece 3-5 kilometrelik bir sorun değil. Ama bu konuyu örtbas etmeye çalışıyorlar. Niye örtbas ediyorlar? Ben tesise karşı değilim. Ama dere simsiyah akıyor' dedi.

'Toprak numunesi alsınlar'

Edirne Katı Atık Düzenli Depolama ve Bertaraf Tesisleri'nin arıtma sistemine dikkat çeken Üstün; 'Arıtma sisteminden Kuru Dere denilen dere yatağının içindeki ağaçlığa suyu salıyorlar. Burada boru falan da yok. Ağaçların içerisinden su iniyor ve deşarj kanalına geliyor. Deşarj kanalı ile dere birleşiyor ve su dereye akıyor. Israr etmeme rağmen deşarj kanalının olduğu bölgeden kimse numune almak istemedi. Su numunesi almasınlar. Akan suyu toprak çekti. Toprak numunesi alsınlar. Toprak numunesi almaya da yanaşmıyorlar. Deşarj kanalının olduğu yerden zaten numune de almıyorlar. Deşarj kanalından akan kirli suyu zaten dere alıp götürüyor. Numune olarak aldıkları su zaten içilebilecek gibi bir sudur. O suyun, deşarj kanalından akan su ile bir alakası yok. Benim de aldığım numuneyi vermeyi teklif ettim ama hâlâ bende duruyor. Tesisin biriktirme havuzundan da bir numune alsınlar ve benim aldığım numune ile karşılaştırsınlar. Bir fark varsa bütün suçlamaları kabul edeceğimi söyledim. Ama buna hiçbir şekilde yanaşmıyorlar' sözlerine yer verdi.

'Mayıs'tan önce de oldu'

Hıdırağa köyü ile Hasanağa köyünün arasında, deşarj kanalının olduğu yere kirli su akıtabilecek kanal dışında hiçbir noktanın bulunmadığına dikkat çeken Üstün; 'Deşarj kanalının olduğu yere de yol yok. Buraya helikopterle ya da uçakla mı gelip su saldılar? Bunu daha nasıl ispatlayayım? Deşarj kanalını tesis yapıldığı gibi açtılar. Deredeki kirlenme ilk kez Mayıs ayında duyuldu ama daha önce de oluyordu. Özellikle gece geç saatlerde deşarj kanalından salıyorlardı ve 5-6 saat içerisinde dere kendini temizliyordu. Sabah uyandığımızda derenin çukur yerlerinde simsiyah tortular oluşuyordu. Bunları daha önce görmüştük ama ispatlayamıyorduk' dedi.

'5 dakikalık yolu gelemiyorlar'

5 Mayıs tarihinde deredeki kirliliğin ilk görüntülerini çektiğini söyleyen Üstün; 'Derenin her tarafında balık ölüleri vardı. 5 Mayıs akşamı tesisin deşarj kanalının üst tarafındaki Hıdırağa köyünden gelen sudaki balıklar canlıydı, deşarj kanalının altındaki bölgede ise hiçbir canlı kalmadı. O akşam da Edirne Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Edirne Tarım ve Orman İl Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü ve Edirne İl Jandarma Müdürlüğü'nü aradım ama ertesi gün geleceklerini söylediler. Ertesi gün geldiler, numune aldılar, suda oksijen eksikliği olduğu için balık ölümlerinin olduğunu söylediler. Bir şekilde bu olayları örtbas etmeye çalışıyorlar. İnatla, '˜Biz yapmadık, bizim suçumuz yok' diyerek inkâr ediyorlar. Arabama bindiğim zaman Hasanağa köyünden 5 dakikada Edirne merkeze geliyorum. Yetkililer 5 dakikalık mesafeyi gelemiyorlar, özellikle akşamüzeri 17.30'u bekliyorlar' ifadelerine yer verdi.

'Deşarj kanalına izin nasıl verildi?'

Derede yaşanan kirliliğin takipçisi olmaya devam edeceğini belirten Üstün; 'Çözemezsem de CİMER'e kadar yazacağım. Numunelerin sonuçları çıksa ne olacak ki? Sonuçların temiz çıktığını, kirliliğin kendilerinden kaynaklanmadığını söyleyecekler ve işin içinden sıyrılacaklar. Topraktan tahlil yapılmalı. Deşarj kanalının olduğu yerden toprak numunesi alınmasını istiyorum. Bu suyun kalıntıları toprakta vardır. Ayrıca DSİ, tesisin dereye deşarj kanalı kurma iznini ne şartla, nasıl verdi?' dedi.