Has Bahçe'ye Saray koruması

Edirne Çevre Gönüllüleri Derneği, 12 Haziran Çarşamba günü Edirne Barosu Konferans Salonu'nda düzenlediği Kültürel ve Doğal Bir Değer: Hasbahçe (Tavuk Ormanı) Paneli'nin sonuç bildirgesini açıkladı. Dernek Yönetim Kurulu Başkanı Ayten Eren tarafından yapılan yazılı açıklamada, Has Bahçe'nin korunması amacıyla çeşitli taleplere yer verilirken; Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın koruma altına aldığı Eski Saray Ören Yeri sınırlarının genişletilmesi ve Edirne Sarayı'nın da bir parçası olan Hasbahçe'nin de dâhil edilmesi talep edildi. Eren, Hasbahçe'nin, Edirne kent merkezini kuzeyinde, Tunca Nehri'nin kenarında yer aldığını belirtirken; 'Tunca taşkın alanındaki saha, Türkiye'de en az bozulmuş,  en büyük nehir kenarı taşkın orman alanı olarak adlandırılabilir. Sarayiçi mevkii diye adlandırılan alan, günümüzde Tavuk Ormanı olarak bilinmekle beraber,  Eski Saray'ın Hadaka-i Hassa (Padişah Bahçesi) olup, 58 hektarlık alanı kapsar. İçinde IV. Mehmet'in (Avcı Mehmet) 1671 yılında yaptırdığı Bülbül Köşkü (Av Köşkü) olan, şehrin nefes alınacak doğal ormanlarından biri konumundadır. Bahçe içinde henüz arkeolojik kazısı yapılmamış en az 4 kasr (Terazi Kasrı, Demirtaş Kasrı, İftar Kasrı, Bostancıbaşı Kasrı) mevcuttur. Tunca Nehri'nin iki kola ayrılarak çevrelediği ve yeniden birleşerek bir adacığa dönüştürdüğü Sarayiçi'ndeki bu alan yaklaşık 600 yıldır korunmuştur. Ayrıca Balkan Savaşları'nda toplumsal acıların yaşandığı, yakınında Şehitliğin olduğu son derece önemli bir tarihsel alandır' ifadelerine yer verdi.

Hasbahçe'nin, Meriç, Tunca ve Arda nehirlerinin kenarında kalan son bozulmamış biyolojik çeşitlilik ve doğal vejetasyon örtüsü açısından bölgedeki tek büyük nemli orman parçası olması nedeniyle önemli olduğunun altını çizen Eren; 'Edirne Sarayı Hasbahçesi'nde yapılan araştırmada; 45 familya, 117 cins, 147 tür olmak üzere toplamda 149 takson tespit edilmiştir. Alan için en büyük tehdit vejetasyon yapısının bozulmasıdır. Alanda yapılan ağaç kesimleri sürekli olarak devam etmektedir. Bunun sonucunda seyreltilen örtü, tabana daha fazla güneş ışığının girmesine ve tabanın kurumasına neden olarak nemli ortamda gelişen taban florasının zarar görmesine ve kuraklığa dayanıklı türlerin gelişmesiyle floranın değişmesine neden olacağından kaçak kesimler yapılmamalıdır. Başta CR kategorisinde yer alan '˜Bellevalia Edirnensis' (Edirne Sümbülü) olmak üzere, geleceği tehdit altında olan 8 nadir tür bulunmaktadır. Alanın '˜Bellevalia Edirnensis'in en büyük popülasyonuna sahip olduğu göz önüne alınarak, bu türün yaşam alanı özellikle çiçeklenme ve meyve verme zamanında ziyaretçilere kapatılmalıdır' dedi

'Pikniğe kapatılmalı'

Eren, doğal alanların, sürdürülebilir ve korumacı bir yaklaşımla kullanıma açılabileceğine dikkat çekerken; 'Alan sadece sportif amaçlarla (yürüyüş, bisiklet vb) kullanılan bir rekreasyon alanı olarak kullanılabilir ancak piknik vb. aktivitelere kesinlikle kapatılmalıdır. Sahanın daha fazla zarar görmemesi için alanda yapılacak yeni düzenlemelerin, yapıya en az zarar verecek şekilde düzenlenmesi, mümkün olduğunca doğal orman örtüsüne müdahale edilmemesi ve rekreasyon alanlarındaki mevcut özel işletmelerin zaman içinde kaldırılması, biyolojik ve evsel atıkların orman içine atılmasının kesinlikle engellenmesi gerekmektedir' sözlerine yer verdi.

'Koruma statüsü belirlenmeli'

Alanda yuvalanan kuşların özellikle üreme zamanında rahatsız edilmelerinin engellenmesi gerektiğini söyleyen Eren; 'Üremelerine engel olacak her türlü faaliyet kısıtlanmalı veya yasaklanmalıdır. Özellikle üreme dönemlerinde belirli alanlara girişin uyarı levhaları veya görevlilerle, alana gelen ziyaretçiler bilgilendirilmeli ve yasaklar konusunda uyarılmalıdır. Ayrıca mevcut tesislerin bu dönemde aşırı ışıklandırma, yüksek sesle müzik, düğün, havai fişek vb faaliyetleri kesinlikle yasaklanmalıdır. Hasbahçe'nin koruma statüsü ivedi olarak belirlenmeli, gereken önlemler yetkili kurumlarca denetlenmelidir. Alanda mutlak suretle koruma görevlileri aktif olarak bulunmalı ve bu kişiler alanın yapısı hakkında kesinlikle bilgilendirilmelidir' dedi.

'Kırkpınar Stadı kaldırılmalı'

Eren, doğal ve tarihsel konuma yakışmayan Kırkpınar Stadı'nın da alandan kaldırılması gerektiğini belirtirken; 'Türkiye açısından son derece önemli olan Tarihi Kırkpınar'ın modern yeni tesislerde ve şanına yakışır bir organizasyonla yapılmasını, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın koruma altına aldığı Eski Saray Ören Yeri sınırlarının genişletilmesini Edirne Sarayı'nın da bir parçası olan Hasbahçe'nin de dâhil edilmesini talep ediyoruz' ifadelerine yer verdi.