Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz Hedonik açlığa dikkat çekti
Dijital medya ve reklamlarda sıkça karşılaşılan yemek içerikleri hedonik açlığa (beslenme bozukluğu) neden olabiliyor.
Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, sosyal medyada sıkça karşılaşılan yemek reklamlarının hedonik açlığı tehdit ettiğini belirtti. Hedonik açlığın aslında zevkine açlık adı altında olduğuna değinen Prof. Dr. Yorulmaz, ‘’Türkçe isim vermek gerekirse zevkine açlık diyebilirim. Önce açlık nedir onunla başlayalım. Açlık vücudun gösterdiği bir savunma mekanizmasıdır. Vücut varlığını sürdürebilmek için bazı maddelere ihtiyaç duyuyor. İşte beyinle, mideyle, bağırsaklarla vücut bu maddeleri almadığında açlık hissi uyandırıyor. Kimi zaman bu temel ihtiyacın ötesinde vücut ihtiyaç duyduğu bu maddelerin bulunmasına rağmen yine de açlık hissi duyabiliyor bu açlık hissi az önce bahsettiğinden farklı olarak sadece zevk alabileceği maddeleri almak üzere bazı maddeleri tüketmeyi isteyebiliyor. Buna hedonik açlık diyoruz’’ sözlerine değindi.
Sosyal medyada kullanılan fotoğraflar ve ya videoların Hedonik tüketimi tetiklediğini vurgulayan Prof. Dr. Yorulmaz, "Özellikle yemeğin hazırlanma videoları hedonik açlığın önünü açabilir. Örneğin, son zamanlarda haberlerde veya reklamlarda gördüğümüz içerik üreticilerinin yeni bir besin tüketim yerini ziyaret ederek yiyecekleri tatmaları, bireylerin o yerlerde o yiyeceği tatma ve deneme isteklerini hedonik olarak tetikleyebilmektedir. Sosyal medya o kadar çok paylaşım varki. Kimi zaman bu paylaşımları yemek yerken çekilen fotoğraflar da geniş kitlelere ulaşıyor. Ergen ve çocukların sosyal medyada öylesine kendi tükettikleri besinleri de paylaşmasına sebep oluyor. Özellikle arkadaş gruplarının daha kolay etkilenebiliğini söyleyebiliriz” Dedi.
“Sosyal medya kullanıcıları riskte”
Problemin sosyal medyayı sık kullananlarda daha çok görülebilir olduğuna değinen Prof. Dr. Yorulmaz, “Sosyal medya çok daha geniş kitlelere ulaştığı durumda bu durumda çok önemli bir faktör. Kimi zaman reklam amaçlarıyla da etkileşim sağlandığı için üreticiler bu durumu kötüye kullanabiliyor. Sosyal medyayı sık kullanan insanlarda bu risk artmakta. Bundan tümüyle korunmak çok mümkün değil fakat sıklığını azaltmak belki de bir çözüm. Burada anne babalara çok önemli bir görev düşüyor. Önce kendileri örnek olacaklar. Özellikle obezlerin kilo verdikçe daha da motive oldukları ve başarı elde ettikçe bu besinlerden uzaklaştıklarını görüyoruz. Kendileri yapamıyorlarsa bir uzmandan destek almaları da çok önemli. Böylece hedonik açlıktan bu şekilde korunmak mümkün. Yeterli sıvı tüketimi son derece önemli. Toplum olarak bu konuda çok yetersiz kalabiliyoruz’’ şeklinde konuştu.
Obezlerin ve şeker hastalarının da hedonk açlıkla olduğunu dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz “Obezler hedonik açlık hissi içerisinde bulunan gruplardan. Zaten obezitenin nedeni de aynı zamanda sonucu da olabiliyor. Şeker hastalarında ise vücutlarında yeterli şeker var fakat vücut bu şekerden faydalanamıyor. Sürekli açlık hissi içerisindeler. Bu his kimi zaman sağlıklı ve doğru biçimde beslenmeye bastırılırken kimi zamanda da vücuda yararsız bir takım besinler alınmasıyla sonuçlanabiliyor. Hormanel bir takım sorunlar ve psikolojik rahatsızlıklar da bunu tetikleyebiliyor. Yeme bozuklukları toplumda yaygınlaşan sorunlardan bir tanesi. Kimi zaman da kadınların regl ve gebelik dönemlerinde daha fazla bazı maddelere ihtiyaç duyduklarını görebiliyoruz. Bu da hormonal durumun içerisine girebilir. İradesi zayıf ve kolay etkilenen bireyler de bu gruba girebiliyorlar” diye konuştu.
Hedonik açlığın çok nadir görüldüğünü dile getiren Prof. Dr. Yorulmaz, “Hedonik açlık, bireyin kalori ihtiyacından bağımsız, metabolizmanın uyarılarak yiyecekleri, sadece lezzeti nedeniyle tüketme isteği olduğunu belirten Yorulmaz, ‘’Herkes için geçerli zaman zaman bir besini gördüğümüzde o gıdayı tatmak isteyebiliyoruz ve eğer o gıdayı beğenirsek yemeye devam etmek istiyoruz, bu durum çok sık olmayan bir durum. Hedonik açlıkta bu süreklilik gösteriyor. Günümüzde ne yazık ki; beslenmeyle ilgili çok fazla avantajımız var. Ne yazık ki diyorum çünkü vücudumuzda almaması gereken besinler de hedonik açlık ile birlikte vücuda giriyor. Besin çeşitliliği ve miktarı çok arttı. İş hayatıyla birlikte birçoğumuz ev dışında yemek yemek durumunda kalıyoruz. Bu da hedonik açlığın bir sebebi olarak önümüze çıkıyor” dedi
“HEDONİK AÇLIKTAN KORUNMANIN YOLLARI”
Hedonik açlıktan korunma yollarıyla alakalı konuşan Prof. Dr. Yorulmaz,”İdeal kiloların hedeflenmesi, hedonik açlığı önleyebilir. Kilo hedeflerinize ulaşmak, tatmin edici ve dengeli bir yaşam tarzını
