Erkin'den Kayalı Barajı açıklaması

Devlet Su İşleri (DSİ) 11. Bölge emekli Müdür Yardımcısı Makine Yüksek Mühendisi Hüseyin Erkin, Trakya bölgesinde son 91 yılın en kurak döneminin yaşanması ile Edirne'de ortaya çıkan içme suyu sıkıntısı ile ilgili açıklamalarda bulundu. Edirne'nin içme suyunu temin ettiği Kırklareli'nin Kayalıköy Barajı'nın su seviyesine dikkat çeken Erkin, Trakya bölgesindeki su probleminin çözüme kavuşması için önerilerde bulundu.

Kayalıköy barajındaki sulama sahasının açık kanal ve kanalet şebekesi olarak yapıldığını hatırlatan Erkin, barajda biriken suların her yıl dolu savaktan dereye aktığını ve buharlaştığını açıkladı. Erkin, barajın ömrünün yarısının heba edildiğini belirtirken; barajın yeniden dolabilmesi için alması gereken yağış miktarı ile yapılması gerekenleri anlattı. Edirne'nin barajdan temin ettiği içme suyunun yeniden toplanabilmesi için de tarih veren Erkin, bölgede yapılması gereken projeler için DSİ'ye seslendi.

'20 YILDA SULAMA ORANI YÜZDE 20'

Kayalıköy barajının, Kırklareli il sınırları içinde Kayalıköy sınırlarında Teke deresi üzerinde inşa edilerek 1986 yılında işletmeye açıldığını belirten Erkin; 'Barajın aktif su hacmi 140 milyon m³ olup, sulama sahası 135 bin dekardır. Sulama dışında Alarko Doğalgaz Çevrim Santrali'ne de soğutma suyu vermektedir. 2017'den itibaren Edirne'ye de içme suyu tahsis edilmiştir. Barajın sulama sahası açık kanal ve kanalet şebekesi olarak yapılmıştır. Sulama sahasındaki çiftçilerde sulama kültürü gelişemediği için sulama oranı 20 yıl boyunca yüzde 20 civarında kalmıştır. Arazinin çoğunluğunun engebeli olması yüzünden kanalet sulamasından sulama yapmakta olan sulayıcılarca benimsenememiştir. Aynı şekilde Kırklareli Barajı sulamasında benzer şekildedir' ifadelerini kullandı.

'ÖMRÜNÜN YARISI HEBA EDİLDİ'

Erkin, barajda biriken suyun yaklaşık 25 milyon metreküpünün her yıl dolu savaktan dereye aktığını ve buharlaştığını söylerken; 'Yani kısacası barajın 50 yıllık ömrünün yarısı heba edilmiştir. DSİ'de çalıştığım yıllarda; '˜Boşa giden bu suların dip savak çıkışına 3 MW küçük bir santral kuralım, enerji üretelim' teklifime sıcak bakılmadı. Bu santral kendini iki yılda amorti ediyor' dedi.

'10 YILDA NORMAL HACMİNE ULAŞIR'

1990'lı yıllardan itibaren bölgedeki yağış dengesinin bozulması ve hatalı su yönetimi sonucu 2020'de barajda hiç su kalmadığını belirten Erkin; 'Su alma ağzı dışarı çıktı. Dolayısıyla Edirne'ye su alınması da mümkün olmuyor. Barajın yağış alanı 497 km² olup, yıllık yağış miktarı olan 620 mm yağış düştüğünde barajdan hiç su kullanılmadığı takdirde, baraj yaklaşık 3 yılda doluyor. Fakat Edirne su temini ve sulamaya da su verildiğinde (kontrollü olarak) buharlaşmalar da hesaba katıldığında baraj ancak 10 yılda normal hacmine ulaşır. Son yıllardaki gibi yağışlar çok az olursa Edirne içme suyu için tahsisi edilen 20 milyon m3 su bile 2 yılda ancak toplanabilir' sözlerine yer verdi.

'SU, ÖLÜ HACİM SEVİYESİ ALTINDA'

Erkin, barajın normal su seviyesinin 235 kotu, minimum su seviyesinin ise 205 kotu olduğunu açıklarken; 'Barajda minimum seviyenin altında su bulunmakta, ölü hacim seviyesi altında su kalmıştır. Şu anda eşel adı verilen bu ölçme çubuk levhalar barajın hacım satıh eğrilerinden, barajdaki eşelden ölçülen kot değerine göre barajdaki su hacmi hesaplanıyor. Kayalıköy ve Kırklareli barajlarının sulama şebekelerinin borulu sisteme döndürülmesi hem sulama verimi, hem de su kayıpları açısından gereklidir' dedi.

HAYALİNDEKİ PROJEYİ AÇIKLADI

Trakya bölgesinde yapılması gereken su çalışmaları ile ilgili DSİ'ye seslenen Erkin; 'Ülkemizde su konusunda çok önemli projeler üreten köklü kurum DSİ teşkilatının emekli insan kaynağı arşivi önemli bir mühendislik birikimine sahip olmasına rağmen ne yazık ki kurum bu hafızaya sahip çıkıp kullanamıyor. Hâlbuki yapılan planlamaların işletmede görülen hataları revize edilip düzeltilmesi gerekirken, bunlar yapılmadığından birçok sulama atıl duruma gelmiştir. Kuzey Trakya'da Istrancalardaki Karadeniz'e akan büyük derelerin sularını toplayacak barajlar planlamıştık. Sadece Armağan barajı yapılabildi. Karadeniz'e akan bu tertemiz suları, Kula, Çağlayık, Balaban, Demirköy barajlarında topladığımızda yılda ortalama 120 milyon temiz içme suyu tüm Trakya'da yaşayan 1 milyon 300 bin kişiye 100 yıllarca yetecektir. Bu su kot farkından Edirne, Kırklareli, Tekirdağ şehirlerimizin her yerleşim yerine kendi cazibesiyle gelmektedir. En büyük hayalim olan bu projemizin hayata geçirilmesi en büyük dileğim olup, gerçekleşmesi için elimizden gelen mücadeleyi yapacağım. 3 ilin belediyesinin ortak projesi olarak DSİ'nin bunu acilen hayata geçirmesi gerekiyor' ifadelerine yer verdi.

'YONCALI BARAJI İHALE BEKLİYOR'

İstanbul'a su temini ve Trakya bölgesindeki yeraltı sularının korunması ile ilgili de konuşan Erkin; 'İstanbul için Bulgaristan ile 72 km sınır teşkil eden Rezve (Mutlu) deresi suyunu ve denize döküldüğü Beğendik ağızındaki deniz suyunun arıtılarak İstanbul içme suyu olarak Kazandere ve Pabuçdere barajlarına yılda ortalama 100 milyon m³ su verilerek İstanbul'un Trakya yakasının kısmen su sorunu çözülecektir. Hatta Çerkezköy sanayi bölgesi proses suları temini için Yoncalı barajı projelendirilmiş olup işverenlerce inşası yapılması için ihalesi beklemektedir. Bu yapıldığında bölgede yeraltı sularının da sanayi proses suyu olarak kullanılması sona erecektir' diye konuştu.