Eren: Deprem stratejisi belli değil

İzmir'de 30 Ekim tarihinde meydana gelen depremin ardından, Edirne'nin olası deprem sonucunda eylem planı konusunu gündeme getirdi. Edirne'de yaşanacak olası bir deprem sonucunu irdeleyen meslek odaları bir basın toplantısı düzenledi. Mimarlar Odası Edirne Şubesi'nde düzenlenen toplantıda konuşan Türk Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği (TMMOB) Edirne Şubesi İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Yılmaz Eren, Edirne Belediye Başkanlığı'nın, Edirne merkezinde ekiplerini görevlendirerek çok katlı binaların altında faaliyet gösteren iş yerlerinin taşıyıcı sistemlerini,  kolon ve kirişlerine olası değişiklikleri inceleme altına alınmasına değinerek, 'Sınırlı elemanla, binlerce binanın gözlemsel incelemesinin yüzeysel kalacağının farkındayız. Belediye başta olmak üzere kamu kurumlarının Deprem öncesi ve sonrası Strateji ve Eylem planlarının olup olmadığını, varsa ne aşamada  olduğunu biz meslek odaları dışarıda tutulduğumuz için bilmemekteyiz' dedi.

ŞARKÖY DEPREMİ 2 BİN 832 CAN ALDI

İzmir depreminin bir kez daha olası depremin ölümcül yüzünü hatırlattığını ifade eden Eren, 'Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu ve deprem gerçeği ile yaşamak zorunda olduğumuzu biliyoruz. İlimizde Maden Tetkik Arama (MTA) tarafından yayımlanan yenilenmiş diri fay haritasına göre aktif fay bulunmamaktadır. Fakat, Kuzey Anadolu fay hattı Edirne İlimiz sınırlarına Saroz Körfezi içerisinde yer alan Ganos Segmenti ile Saros kıyılarımıza yaklaşık 8 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Marmara Denizi içerisinde beklenen büyük depremin il sınırlarımıza uzaklığı ise yaklaşık 80 kilometredir. Edirne yereline baktığımızda; eski tarihlerde yakın çevremizde büyük depremler olmuştur ve olmaya devam edecektir. Son birkaç yıl içinde Havsa, Lalapaşa, Keşan, İpsala ilçelerinde küçük ölçekli depremler olduğunu unutmayalım. Yakın zamanda Trakya'da en büyük deprem Kuzey Anadolu fay hattında, 1912 yılında 7,4 büyüklüğünde gerçekleşmiştir. Mürefte-Şarköy depremi olarak bilinen bu felakette, 310 köy ağır derecede hasar görmüş, 313 kilise ve cami, 25 bin civarında ev yıkılmış, 2 bin 832 kişinin ölmesine yol açmıştır. Yaklaşık 100 kilometre yarıçaplı alan içerisinde yer alan tüm kamu binaları yıkılmıştır. Yaşanan bu büyük depremin Trakya bölgesindeki nüfus ile günümüzdeki mevcut nüfus yoğunluğu karşılaştırıldığında çok ciddi sonuçlar doğuracağı görülmektedir. Gökçetepe açıklarında 2014 yılında 6,9 büyüklüğündeki oluşan depremde Saros sahilindeki köyler ve yazlıklarda maddi hasarlar gözlemlenmiştir. Hasarlı yapıların özellikle alüvyon zeminlerde yer alması dikkat çekmiştir. Deprem meydana gelmesi ile jeolojik oluşumlara bağlı olarak zemin davranışları değişmektedir İlimizin jeolojik yapısının bir kısmının akarsu ve denizel çökeller ile oluştuğu bilinmektedir. Depremin odak ve uzaklığına bağlı olarak yapıların zeminde sıvılaşması, taşıma gücü yenilmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilmekte; yapı kalitesine ve statiğine göre yıkılmalar yada büyük hasarlar oluşmaktadır. Benzer durumu 1999 yılındaki Gölcük depremi ile 100 kilometre uzaklığındaki İstanbul Avcılar da yaşadık. Bozuk zemin ve kötü yapı kalitesi ile bir çok yapı yıkılmıştı. Şimdi İzmir Bornova-Bayraklı bölgelerinde, yaklaşık 70 kilometre uzaklıkta meydana gelen deprem de kötü zemin ve kötü yapı kalitesini görebilmekteyiz' ifadelerini kullandı.

EDİRNE VE DEPREM GERÇEĞİ

Edirne'de jeolojik oluşumunda alüvyon ve sıvılaşmaya duyarlı alanların olduğu göz önüne alınarak, yapılaşmalarda zemin dikkate alınarak  statik hesapların doğru yapılması, doğru yapı kalitesi, eksiksiz denetim  gerektiğini anlatan Eren, Saros Körfezi'ne yapılması planlanan liman ve boru hattı projesine de değindi.

Eren, 'Bilim insanlarınca, İlimizin yakınından geçen Kuzey Anadolu Fay Hattının kırılmasından kentimizin de ciddi şekilde etkileneceği öne sürülmektedir. Saros Körfezinde yapılacak FSRU Liman ve Boru Hattı projesi , Ganos fay hattına da yaklaşık 8  km mesafede yer almaktadır. Yıllık 10 milyar m3 gaz transfer edilmesi planlanan bu projenin fay hattına çok yakın olan bir alana kurulması çok tehlikelidir ve risklidir. Gölcük depremindeki rafine yangınlarını unutmadık. Saros körfezi Trakya bölgesi ve ülkemiz için çok önemli bir doğal varlıktır.. Bu çılgınlıktan vazgeçmek gerekiyor' diyerek uyarılarda bulundu.

ENEZ VE KEŞAN TEHLİKE ALTINDA

Özellikle Enez ve Keşan'a ait deniz kenarındaki yapılaşmalara da dikkat çeken Eren, birçok yapının risk altında olduğunu söyledi. Eren, 'Ruhsatlı yapıların dışında bir çok yapının mühendislik hizmeti almadan, denetimden geçmeden yapıldığını ve imar barışından yararlandığını görmekteyiz. Deprem esnasında en fazla etkilenecek bölgelerde bu çarpık yapılaşmanın önüne geçilmelidir. İmar barışı adı altında,  biz meslek odalarının ve sivil toplum örgütlerinin  itirazlarına rağmen çıkartılan imar affının  daha ne kadar cana mal olacağı meçhul.  Hiçbir bir mühendislik hizmeti almadan yasal güvenceye kavuşturulan yapıların deprem esnasında onlarca insana mezar olacağını tahmin etmek için kahin olmaya gerek yok' dedi.

                TMMOB tarafından hazırlanan raporda vurgulanan önerileri bir kez daha hatırlatan Eren, 'Yer seçiminden başlayarak imar planlarının afet riskine göre hazırlanması önem arz etmektedir. İçinde yaşadığımız binaların tasarım, inşa, denetim ve bakım süreçlerinin rant  amaçlı yaklaşımlarla sürdürülmesi, depremlerin yıkıcı sonuçlarla karşımıza çıkmasına neden olmaktadır. Yapı tasarım, üretim ve denetim süreçlerinde TMMOB'a bağlı meslek odalarını devre  dışı bırakan uygulamalara son verilmelidir. Odaların mesleki denetim faaliyetleri üzerine konulan engeller kaldırılmalı, yerel  yönetimler bu konuda üzerlerine düşenleri eksiksiz yerine getirmelidir. Depreme dayanıklı yerleşim alanları ve yapılar tasarlamanın, üretmenin, deprem hasarları  ve can kayıplarının azaltılmasının bilinen tek yolu, mühendis, mimar ve şehir plancılığı  hizmetlerinin eksiksiz bir şekilde uygulanmasıdır. Bu çerçevede; Denetimsiz ve kaçak yapılaşmaya derhal son verilmelidir. İmar afları yasaklanmalıdır. İmar barışı adı altında ruhsatlandırılan tüm ruhsatlar iptal edilmeli, bu yapılar incelenmelidir. Mevcut yapı denetim sistemi, zeminle ilgili mühendislik çalışmalarının arazi denetimlerini yerinde yapılmasını da kapsamalıdır. Denetim yoksa yıkım var. '˜Ulusal Deprem Stratejisi  ve Eylem Planı' geciktirilmeden uygulamaya konulmalıdır. Mevcut yapıların incelenmesinde yetkili denetim kuruluşlarının, mimar mühendis odalarının ve uzmanların katılımı mutlaka olmalı ve başta hastaneler, okullar ve kamu binaları olmak üzere kentimizdeki tüm yapılar incelenmelidir. Kaçak, imara  aykırı ve deprem riski içeren yapılar tespit edilerek il genelinde bir envanter çalışması  yapılmalı ve bu yapıların güçlendirilmesi veya yıkılıp yeniden yapılması sağlanmalıdır. Unutmayalım can kayıplarına yol açan deprem değil yapılardır. Mühendislik hizmeti almamış her yapı potansiyel mezarımızdır' diyerek açıklamasını tamamladı.