Meclis'te Edeköy gerginliği
Edirne İl Genel Meclisi'nin Ocak ayı toplantısında aldığı Edirne Şehit Aileleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği ile Edeköy Katliamı anısına uygun bir anıtın ve kitabenin Kadıdondurma Köyü köy meydanına konulmasına ve Şehitlik alanına 2018 şehidi temsilen fidan dikilmesi kararı, Edirne Valisi Günay Özdemir tarafından iade edildi. Özdemir'in iadesi Meclis'ten gerginlik yaratırken, Meclis Başkanı Mehmet Geçmiş karara tepki göstererek İl Genel Meclisinin de kendisine göre büyük bir şahsiyeti var dedi.
Edirne İl Genel Meclisi'nin Şubat ayı ilk toplantısına, Edirne Valisi Günay Özdemir'in Edirne'nin Meriç İlçesi Edeköy'de 1912 yılında Rum çeteleri tarafından gerçekleştirilen katliamda hayatını kaybedenler için İl Genel Meclisi kararıyla dikilmesi planlanan 2018 çam ağacının dikilmesi kararını iade etmesi damga vurdu.
Edirne İl Genel Meclisi'nin Şubat ayı toplantısına konuyla ilgili Edirne Valisi Günay Özdemir'in yolladığı dilekçe okunurken, şu ifadelere yer verildi; '05.01.2018 tarih ve 10 sayılı '˜Edeköy Katliamı' hakkındaki İl Genel Meclis Kararı ile; '˜1912 yılında Meriç Edeköy'de Rum çeteleri tarafından Türklere yönelik bir katliam yapıldığı, bu katliamın sonucunda 2018 köylünün Şehit edildiği bilgisine ulaşıldığı, yaşanan bu katliamın yerinin belirlenmesi amacıyla olayı anlatan tarihi geçmişine uygun bir anıtın ve kitabenin Kadıdondurma Köyü köy meydanına konulmasına ve Şehitlik alanına 2018 şehidimizi temsilen fidan dikilmesi' ile ilgili karar alındığı görülmüştür. 12.11.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Şehitlik Yönetmeliği'nin '˜Şehitlik Yerlerinin Belirlenmesi' başlıklı 7. maddesinin 2. bendinde; '˜Şehitlik yerlerinin belirlenmesi işlemleri yurtiçinde Valiliklerce, yurtdışında Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla ilgili ülkelerle varılacak mutabakata göre yürütülür' denmektedir. Yine aynı yönetmeliğin, '˜Şehitlik düzenlenmesi' başlıklı 9. maddesinin (d) fıkrasında; '˜Şehitliklerde uygulanacak aydınlatma, sulama, teraslama, bahçe ve yaya yolları gibi altyapıya ilişkin standartlar Valiliklerce belirlenir' hükmü amirdir. Yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri gereği, Şehitlik ile ilgili düzenlemelerde Valilik yetkili olduğundan, İl Genel Meclisi'nin '˜Edeköy Katliamı' hakkındaki 05.01.2018 tarih ve 10 sayılı kararı, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunun 10. maddesi kapsamında İl Genel Meclisinin görev ve yetki alanına girmediğinden, 5302 sayılı Kanunun 15. maddesi gereğince iade edilmiştir.'
Akbulut'tan Özdemir'e destekÖzdemir'in kararının okunmasının ardından Meclis'te tartışma yaratırken; Meclis Başkanı Mehmet Geçmiş'in sert tepkisi dikkat çekti. Toplantıda konuyla ilgili ilk konuşmayı İl Genel Meclisi Üyesi Nedret Akbulut yaptı. Akbulut, konuşmasında Edirne Valisi Günay Özdemir'in görüşlerine katıldığını söyleyerek; 'Çünkü İl Genel Meclisi'nin böyle bir görev ve yetkisi olmadığı kanaatindeyiz. Vali Bey de bu konu üzerine görüş beyan etmiş. Gönderilen yazı, Vali Bey'in görüşü istikametindedir' ifadelerine yer verdi.
'Valilik kendisi yapsın'Akbulut'un konuşmasının ardından bir konuşma da İl Genel Meclisi Üyesi Mehmet Ali Yetim yaptım. Yetim, konuşmasında İl Genel Meclisi'nin Şehitlikler ve Şehit Aileleri Komisyonu olduğuna dikkat çekerek; 'Eğer yerelde, kendi bölgelerimizde Şehitliklerin yerini tespit edemeyeceksek, bunlara bir çalışma yapamayacaksak; bu Komisyon'un da durmasında bir anlam yoktur. Çünkü bu ay vereceğimiz Karasatı Köyü'ndeki katliam kararı ile ilgili vatandaşlarımız ile görüştük. Tarihsel olarak tam yok ama bugüne kadar niye gidip orası ile görüşmediler? Şimdi İl Genel Meclisi'nin çalışmasını gördükten sonra '˜hayır, siz bu konularda çalışma yapamazsınız' deyip alınan kararı geri döndürüyorlarsa, o zaman Şehitliklerle ilgili fasılda para ayırdıysak, geri çekmekte fayda var. Valilik kendisi yapsın, İl Genel Meclisi de karışmasın. Anladığım kadarıyla böyle demek istiyor herhalde' dedi.
'Bu işin peşini bırakmayalım'Yetim'in konuşmasının ardından tartışmaya katılan İl Genel Meclisi Üyesi Mustafa Suiçmez ise konunun hassas bir konu olduğuna dikkat çekerek; 'Madem yasa gereği burada, böyle bir yetki var; Sayın Vali yetkisini öne sürerek böyle bir yetki göndermiş. O zaman biz şunu yapalım; Valilik bunun yerini belirlesin. Bu işi biz zorlayalım. Yasa gereği bizde yoksa yoktur. Kanuna karşı gelecek halimiz yok. Bu işin peşini bırakmadan, çalışmanın Valilik nezdinde yapılarak, aziz Şehitlerimizin manevi şahsiyetinde bizim yapacağımız daha birçok çalışma var. Şehitliklerle ilgili farklı alanlarda komisyon çalışmalarını yapmaya devam edebilir' sözlerine yer verdi.
'Meclis'imiz takipçi olabilir'Suiçmez'in konuşmasının ardından söz alan İl Genel Meclisi Üyesi Ahmet Durmaz ise İl Genel Meclisi'nin kanun ve yönetmeliği uygulamak zorunda olduğunu belirterek; 'Bunun dışına çıkamayız. Bunu ancak Valiliğin yapıp yapmaması konusunda Meclis'imiz takipçi olabilir. Zaman zaman da dile getirilebilir' dedi.
'Kibarca iade edebilirlerdi'Durmaz'ın konuşmasının ardından toplantıda söz alan İl Genel Meclisi Üyesi Enver Erkan ise mevcut olan durumda yasasının eksikliğinin söz konusu olduğunu söyleyerek; 'Neden eksikliği söz konusu? Biraz önce Mehmet Ali Yetim'in ifade etiği gibi madem bu Şehitlikler, Özel İdare'ye veriliyorsa ve şimdiye kadar bu Şehitlikler üzerinden Valilik herhangi bir araştırma yapmadıysa ve bu araştırmayı biz çıkarıyorsak; o zaman bunu daha kibarca iade edebilirlerdi. '˜Çok güzel bir çalışma yapmışsınız. Teşekkür ederiz. Bu bizim görevimizdir. Ama biz bunun takipçisi olacağız. Biz bunu yapalım' deseydi daha uygun olurdu. Konuyu hiç büyütmeden daha güzel olurdu diye düşünüyorum' ifadelerine yer verdi.
'20 aydır geleneği olmadı'Toplantıda son konuşmayı ise Edirne İl Genel Meclisi Başkanı Mehmet Geçmiş yaptı. Geçmiş, Şehitliklerin önemine vurgu yaparak başladığı konuşmasında Edirne Valisi Günay Özdemir'e tepki göstererek; 'Özellikle Edirne; her karış toprağı, her adım attığımız yer şehitlik ve şehit mezarlarıyla şekillenmiştir. 93 Rus Harbi'nin, Balkan Harbi'nin en yoğun yaşandığı bölgelerden birinde bulunuyoruz. Sayın Valimiz, kararı geri göndermiş ama bu gibi konuların aslında ne Meclis'te ne de basının önünde tartışmamamız gerekir. Çok duygusal anlamda hassasiyet gerektiren bir konudur. Ama Sayın Valim de şunu yapabilirdi, kendisine buradan rica ediyorum; Meclis Başkanı'nı çağırır, '˜Başkanım böyle bir karar almışsınız. Bu karar yasaya aykırı. Bu kararı ortalığı kaldırmadan yasal hale getirelim' der ve bizimle istişarede bulunabilir. Maalesef Sayın Valimin de 20 aydır böyle bir geleneği olmadı. Meclis Başkanı'nı çağırır ya da Meclis'i ziyaret ederek düşüncelerini, fikirlerini anlatmak gibi bir hareketin içerisine girmedi. Bundan dolayı da böyle sıkıntılar doğuyor' dedi.
'Personel kendisine yanlış bilgi veriyor'Geçmiş, konuyla ilgili yasayı incelediğini söyleyerek; 'Ben Meclis Başkanı olduğum gibi aynı zamanda Şehit Aileleri Koruma Komisyonu'nun da başkanıyım. Burada biz, Meclis Üyeleri olarak ne karar aldık? 1912'de Yunan Katliamı'nı gün yüzüne çıkardık, yerinde tespit ettik, bu yerin Şehit Aileleri Derneği ile birlikte sınırlarını belirledik. '˜Bu alanda mezarlar var. Bu alanı tel örgü ile çevirelim.' dedik. Bir karar almadık. Valilik kararında bulunan aydınlatma, sulama, teraslama, bahçe ve yaya yolları gibi altyapıya ilişkin kararlar almadık. Biz bir standart koymadık. Oraya bir Şehitlik Abidesi de yapmıyoruz. Alanın çevrilmesini istedik. Sonra da Orman Müdürlüğü ve köylülerle giderek 2018 şehidimiz için 2018 tane çam ağacı dikelim. O ağaçlarla etrafı çevrilmiş olsun istedik. Bütün kararımız budur. Burada bir abide ya da etrafını duvarla çevirelim, altyapı ve kanalizasyon yapalım gibi bir karar almadık. Gelen personel, kararı kendisine yanlış bilgi veriyor' sözlerine yer verdi.
'Çıkmayan kararı uygulama şansı yok'İl Genel Meclisi'nin de kendisine göre büyük bir şahsiyeti olduğunu söyleyen Geçmiş; 'Kararlarla ilgili ince eleyip sık dokuyoruz. Karar da yasa da açık. İl Genel Meclisi'nin almış olduğu karar da açık. O gün bu kararla bütün Meclis duygulandık. Keşan'ın Karasatı Köyü'nde de geçen hafta çalışma yaptık. Bu Meclis döneminde onu da gündeme getireceğiz. Bir şey yapsın demiyoruz. Bir talebi de yok. Ayrıca yasada da tüm Şehitliklerin altyapı ve tören alanlarının düzenlenmesi İl Özel İdaresi'ne verildi. İl Özel İdaresi'nde yapılan iş ve işlemlerin yetkili organı da İl Genel Meclisi Üyeleri'dir. Bu İl Genel Meclisi'nden çıkmayan kararları kusura bakmasın ama Sayın Valimizin uygulama şansı yoktur. Bunu da burada belirtmeden edemeyeceğim. Bugüne kadar Sayın Valimizden gelen ricaları emir bildik, doğru veya yanlış hiç düşünmedik. Ama İl Genel Meclisi'nin almış olduğu kararlarda da rica ediyorum biraz hassasiyetle davransın. Konuyu istişare edelim. Doğru veya yanlış varsa biz de kararımızdan geri döneriz. Yoksa biz birlikte uyum içinde çalışmanın hedefi içerisindeyiz' dedi.
Edirne İl Genel Meclisi'nin Şubat ayı toplantısına konuyla ilgili Edirne Valisi Günay Özdemir'in yolladığı dilekçe okunurken, şu ifadelere yer verildi; '05.01.2018 tarih ve 10 sayılı '˜Edeköy Katliamı' hakkındaki İl Genel Meclis Kararı ile; '˜1912 yılında Meriç Edeköy'de Rum çeteleri tarafından Türklere yönelik bir katliam yapıldığı, bu katliamın sonucunda 2018 köylünün Şehit edildiği bilgisine ulaşıldığı, yaşanan bu katliamın yerinin belirlenmesi amacıyla olayı anlatan tarihi geçmişine uygun bir anıtın ve kitabenin Kadıdondurma Köyü köy meydanına konulmasına ve Şehitlik alanına 2018 şehidimizi temsilen fidan dikilmesi' ile ilgili karar alındığı görülmüştür. 12.11.2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Şehitlik Yönetmeliği'nin '˜Şehitlik Yerlerinin Belirlenmesi' başlıklı 7. maddesinin 2. bendinde; '˜Şehitlik yerlerinin belirlenmesi işlemleri yurtiçinde Valiliklerce, yurtdışında Dışişleri Bakanlığı vasıtasıyla ilgili ülkelerle varılacak mutabakata göre yürütülür' denmektedir. Yine aynı yönetmeliğin, '˜Şehitlik düzenlenmesi' başlıklı 9. maddesinin (d) fıkrasında; '˜Şehitliklerde uygulanacak aydınlatma, sulama, teraslama, bahçe ve yaya yolları gibi altyapıya ilişkin standartlar Valiliklerce belirlenir' hükmü amirdir. Yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri gereği, Şehitlik ile ilgili düzenlemelerde Valilik yetkili olduğundan, İl Genel Meclisi'nin '˜Edeköy Katliamı' hakkındaki 05.01.2018 tarih ve 10 sayılı kararı, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunun 10. maddesi kapsamında İl Genel Meclisinin görev ve yetki alanına girmediğinden, 5302 sayılı Kanunun 15. maddesi gereğince iade edilmiştir.'
Akbulut'tan Özdemir'e destekÖzdemir'in kararının okunmasının ardından Meclis'te tartışma yaratırken; Meclis Başkanı Mehmet Geçmiş'in sert tepkisi dikkat çekti. Toplantıda konuyla ilgili ilk konuşmayı İl Genel Meclisi Üyesi Nedret Akbulut yaptı. Akbulut, konuşmasında Edirne Valisi Günay Özdemir'in görüşlerine katıldığını söyleyerek; 'Çünkü İl Genel Meclisi'nin böyle bir görev ve yetkisi olmadığı kanaatindeyiz. Vali Bey de bu konu üzerine görüş beyan etmiş. Gönderilen yazı, Vali Bey'in görüşü istikametindedir' ifadelerine yer verdi.
'Valilik kendisi yapsın'Akbulut'un konuşmasının ardından bir konuşma da İl Genel Meclisi Üyesi Mehmet Ali Yetim yaptım. Yetim, konuşmasında İl Genel Meclisi'nin Şehitlikler ve Şehit Aileleri Komisyonu olduğuna dikkat çekerek; 'Eğer yerelde, kendi bölgelerimizde Şehitliklerin yerini tespit edemeyeceksek, bunlara bir çalışma yapamayacaksak; bu Komisyon'un da durmasında bir anlam yoktur. Çünkü bu ay vereceğimiz Karasatı Köyü'ndeki katliam kararı ile ilgili vatandaşlarımız ile görüştük. Tarihsel olarak tam yok ama bugüne kadar niye gidip orası ile görüşmediler? Şimdi İl Genel Meclisi'nin çalışmasını gördükten sonra '˜hayır, siz bu konularda çalışma yapamazsınız' deyip alınan kararı geri döndürüyorlarsa, o zaman Şehitliklerle ilgili fasılda para ayırdıysak, geri çekmekte fayda var. Valilik kendisi yapsın, İl Genel Meclisi de karışmasın. Anladığım kadarıyla böyle demek istiyor herhalde' dedi.
'Bu işin peşini bırakmayalım'Yetim'in konuşmasının ardından tartışmaya katılan İl Genel Meclisi Üyesi Mustafa Suiçmez ise konunun hassas bir konu olduğuna dikkat çekerek; 'Madem yasa gereği burada, böyle bir yetki var; Sayın Vali yetkisini öne sürerek böyle bir yetki göndermiş. O zaman biz şunu yapalım; Valilik bunun yerini belirlesin. Bu işi biz zorlayalım. Yasa gereği bizde yoksa yoktur. Kanuna karşı gelecek halimiz yok. Bu işin peşini bırakmadan, çalışmanın Valilik nezdinde yapılarak, aziz Şehitlerimizin manevi şahsiyetinde bizim yapacağımız daha birçok çalışma var. Şehitliklerle ilgili farklı alanlarda komisyon çalışmalarını yapmaya devam edebilir' sözlerine yer verdi.
'Meclis'imiz takipçi olabilir'Suiçmez'in konuşmasının ardından söz alan İl Genel Meclisi Üyesi Ahmet Durmaz ise İl Genel Meclisi'nin kanun ve yönetmeliği uygulamak zorunda olduğunu belirterek; 'Bunun dışına çıkamayız. Bunu ancak Valiliğin yapıp yapmaması konusunda Meclis'imiz takipçi olabilir. Zaman zaman da dile getirilebilir' dedi.
'Kibarca iade edebilirlerdi'Durmaz'ın konuşmasının ardından toplantıda söz alan İl Genel Meclisi Üyesi Enver Erkan ise mevcut olan durumda yasasının eksikliğinin söz konusu olduğunu söyleyerek; 'Neden eksikliği söz konusu? Biraz önce Mehmet Ali Yetim'in ifade etiği gibi madem bu Şehitlikler, Özel İdare'ye veriliyorsa ve şimdiye kadar bu Şehitlikler üzerinden Valilik herhangi bir araştırma yapmadıysa ve bu araştırmayı biz çıkarıyorsak; o zaman bunu daha kibarca iade edebilirlerdi. '˜Çok güzel bir çalışma yapmışsınız. Teşekkür ederiz. Bu bizim görevimizdir. Ama biz bunun takipçisi olacağız. Biz bunu yapalım' deseydi daha uygun olurdu. Konuyu hiç büyütmeden daha güzel olurdu diye düşünüyorum' ifadelerine yer verdi.
'20 aydır geleneği olmadı'Toplantıda son konuşmayı ise Edirne İl Genel Meclisi Başkanı Mehmet Geçmiş yaptı. Geçmiş, Şehitliklerin önemine vurgu yaparak başladığı konuşmasında Edirne Valisi Günay Özdemir'e tepki göstererek; 'Özellikle Edirne; her karış toprağı, her adım attığımız yer şehitlik ve şehit mezarlarıyla şekillenmiştir. 93 Rus Harbi'nin, Balkan Harbi'nin en yoğun yaşandığı bölgelerden birinde bulunuyoruz. Sayın Valimiz, kararı geri göndermiş ama bu gibi konuların aslında ne Meclis'te ne de basının önünde tartışmamamız gerekir. Çok duygusal anlamda hassasiyet gerektiren bir konudur. Ama Sayın Valim de şunu yapabilirdi, kendisine buradan rica ediyorum; Meclis Başkanı'nı çağırır, '˜Başkanım böyle bir karar almışsınız. Bu karar yasaya aykırı. Bu kararı ortalığı kaldırmadan yasal hale getirelim' der ve bizimle istişarede bulunabilir. Maalesef Sayın Valimin de 20 aydır böyle bir geleneği olmadı. Meclis Başkanı'nı çağırır ya da Meclis'i ziyaret ederek düşüncelerini, fikirlerini anlatmak gibi bir hareketin içerisine girmedi. Bundan dolayı da böyle sıkıntılar doğuyor' dedi.
'Personel kendisine yanlış bilgi veriyor'Geçmiş, konuyla ilgili yasayı incelediğini söyleyerek; 'Ben Meclis Başkanı olduğum gibi aynı zamanda Şehit Aileleri Koruma Komisyonu'nun da başkanıyım. Burada biz, Meclis Üyeleri olarak ne karar aldık? 1912'de Yunan Katliamı'nı gün yüzüne çıkardık, yerinde tespit ettik, bu yerin Şehit Aileleri Derneği ile birlikte sınırlarını belirledik. '˜Bu alanda mezarlar var. Bu alanı tel örgü ile çevirelim.' dedik. Bir karar almadık. Valilik kararında bulunan aydınlatma, sulama, teraslama, bahçe ve yaya yolları gibi altyapıya ilişkin kararlar almadık. Biz bir standart koymadık. Oraya bir Şehitlik Abidesi de yapmıyoruz. Alanın çevrilmesini istedik. Sonra da Orman Müdürlüğü ve köylülerle giderek 2018 şehidimiz için 2018 tane çam ağacı dikelim. O ağaçlarla etrafı çevrilmiş olsun istedik. Bütün kararımız budur. Burada bir abide ya da etrafını duvarla çevirelim, altyapı ve kanalizasyon yapalım gibi bir karar almadık. Gelen personel, kararı kendisine yanlış bilgi veriyor' sözlerine yer verdi.
'Çıkmayan kararı uygulama şansı yok'İl Genel Meclisi'nin de kendisine göre büyük bir şahsiyeti olduğunu söyleyen Geçmiş; 'Kararlarla ilgili ince eleyip sık dokuyoruz. Karar da yasa da açık. İl Genel Meclisi'nin almış olduğu karar da açık. O gün bu kararla bütün Meclis duygulandık. Keşan'ın Karasatı Köyü'nde de geçen hafta çalışma yaptık. Bu Meclis döneminde onu da gündeme getireceğiz. Bir şey yapsın demiyoruz. Bir talebi de yok. Ayrıca yasada da tüm Şehitliklerin altyapı ve tören alanlarının düzenlenmesi İl Özel İdaresi'ne verildi. İl Özel İdaresi'nde yapılan iş ve işlemlerin yetkili organı da İl Genel Meclisi Üyeleri'dir. Bu İl Genel Meclisi'nden çıkmayan kararları kusura bakmasın ama Sayın Valimizin uygulama şansı yoktur. Bunu da burada belirtmeden edemeyeceğim. Bugüne kadar Sayın Valimizden gelen ricaları emir bildik, doğru veya yanlış hiç düşünmedik. Ama İl Genel Meclisi'nin almış olduğu kararlarda da rica ediyorum biraz hassasiyetle davransın. Konuyu istişare edelim. Doğru veya yanlış varsa biz de kararımızdan geri döneriz. Yoksa biz birlikte uyum içinde çalışmanın hedefi içerisindeyiz' dedi.