Hapşırırken Dikkat!
Hapşırığı tutmak ya da tutmaya çalışmak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hapşırmanın bazı faydaları olduğu gibi unutulmaması gereken zararlarının da olduğunu söyleyen Kardiyoloji Uzmanı Dr. Çetin Gül, kesilmeye çalışılması durumunda küçük betin kanamalarına da sebep olabildiğini belirtti.
Kişinin ya güneş ışığına maruz kalması, bulunduğu ortamdaki anı sıcaklık değişimleri, mevsim geçişleri ve soğuk rüzgar esintisine maruz kalma gibi durumlarda ortaya çıkan hapşırma, bazen ölüme kadar sürükleyebiliyor.
Hapşırığı tutmanın, beyin ve burun damarlarındaki basıncı artırdığını söyleyen Uzman Dr. Gül, "Hapşırık engellenirse bayılma, damarlarda hasar, beyin kanaması ve kalp krizi gelişebilir. Hapşırık tutmak, gözlerinizdeki kan damarlarına ve diyaframa da zarar verebilir. Hapşırık tutulduğunda, kan basıncını aniden yükseltebilir. Çünkü engellenmiş hapşırık, beyindeki kan damarlarını zorlar” İfadelerini kullandı.
Hapşırmanın, üst solunum yolu özellikle de nazal kavite (burun içi boşluk) mukozasının uyarılmasına bağlı ortaya çıkan koordine nöromuskuler bir refleks yanıt olduğunu söyleyen Gül, aynı zamanda bilinçli olarak kontrol edilemeyen hapşırmanın, yüz, göğüs ve karın kaslarının koordine bir şekilde çalıştığı, solunumun devamını sağlayarak vücudu koruyan bir refleks olduğuna değindi.
Hapşırmanın genel olarak koruyucu ve faydalı bir refleks olduğunu belirten Gül, bilinen faydaları ve zararlarına ilişkin açıklamalarda bulundu.
Hapşırma eyleminin gerçekleştiği sırada beyin ve kalbe kan pompalanarak hem beyin hem de kalbin rahatlamasının sağlandığını söyleyen Gül, "Kan damarlarının genişlemesini sağlar. Akciğerlere giren ve buradaki dokulara yapışan zararlı maddeler hapşırık ile dışarı atılır. Hapşırma anında kalp saniyelik olarak işlevlerini durdurur ( ritimde bir değişiklik olsa da kalp durmaz) .Her ne kadar ilk söylendiğinde korkutucu gibi gözükse de aslında bu duruş kalbin dinlenmesi için yeterlidir. Başta gözyaşı kanalları olmak üzere sinüslerin de açılmasında etkilidir. Hapşırık eylemi akciğerdeki havanın ani bir şekilde dışarı atılmasını sağladığı için yeniden nefes alındığında ciğerler tamamen temiz havayla dolar. Yani bir nevi hapşırmak ciğerleri temizler" Dedi.
Hapşırma eyleminin bazı durumlarda zararlı olabileceğine değinen Gül, "Hapşırma esnasında vücudumuzdaki basınç çok fazla olduğu için çok fazla üst üste hapşırıldığında ani bayılmalar meydana gelebilir. Hapşırma hissi geldiğinde ağzınızı tamamen kapatırsanız ve nefesinizi tutarsanız akciğerlerinizin zarı yırtılabilir ( bizim pnomotoraks dediğimiz bir durum ortaya çıkar). Bu nedenle gelen hapşırma hissine engel olmamanızı ve hapşırmanızı tavsiye ediyoruz. Çünkü hapşırmaya başladığınızda ağzınızı ve burnunuzu kapatırsanız bazen beyninize ve beyin damarlarına aşırı basınç zarar vererek felç olma riskiniz artar" Sözlerini kullandı.
Hapşırmanın zararlarını sıralayan Uzman. Dr. Gül, "Hapşırık kesilmeye çalışılırsa özellikle riskli hastalarda kuvvetli kan sulandırıcı kullananlarda küçük beyin kanamalarına sebep olabilir. Hapşırırken oluşan yüksek basınç Göz damarlarını çatlatabilir. Hapşırırken oluşan yüksek basınç kulak zarlarına hasar verebilir. Yüksek basınç nedeni ile kalbin geçici durmasına sebep olabilir. Grip, nezle gibi hastalıklar ile hava yolu ile bulaşan hastalıkların yayılmasına ve bulaşmasına sebep olur. Şiddetli ve bedenin özelikle omurganın ani sert hareketi ile kritik düzeydeki boyun ve bel fıtıkları yerinden oynayarak ani ameliyata kadar gidebilir" dedi.
Uzman Dr. Gül, bedenin verdiği doğal ve faydalı bir refleksin engellenmemesi gerektiğine vurgu yaptı. Fahrettin Baydar