Edirne Sarayı'nı Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığı İhya Edecek

Uzun yıllar Osmanlı padişahlarına ev sahipliği yapan ve temeli II. Murad döneminde atılan kayıp Edirne Sarayı, aslına uygun şekilde ihya edilecek. Balkan Savaşları'nda yerle bir olan Edirne'deki Osmanlı Sarayı'nda kazılar sürüyor. Çalışmaların devam ettiği Edirne Sarayı, Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığına devredildi. Edirne Sarayında Milli Saraylar tarafından basın toplantısı düzenleniyor.

Yaklaşık 100 civarında yapıdan oluştuğu düşünülen Edirne Sarayı'ndan günümüze Babüssaade (Ak Ağalar Kapısı), Adalet Kasrı, Matbah-ı Amire (mutfak), su maksemi, Av Köşkü, Namazgâhlı Çeşme ve Kum Kasrı Hamamı'nın da dâhil olduğu sadece 11 yapı ulaşabildi.

Kazılarda ören yerindeki Adalet Kasrı, Kum Kasrı Hamamı, Saray mutfağı olan Matbaah-ı Amire'nin ayağa kaldırıldı. 2022 yılında ise sarayın ısıtma sistemi ve Cihannüma mescidi gün ışığına çıkarıldı.

Türk – Osmanlı tarihinin en önemli yönetim merkezlerinden biri olan Edirne Sarayı, Milli Saraylar'ın kültürel miras ve müzecilik faaliyetlerinde elde ettiği birikim ve beceriyle eski ihtişamına kavuşturularak gelecek kuşaklara aktarılacak.

1450 yılında inşasına başlanan Edirne Sarayı, Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren pek çok kez tamir gördü. Zaman içerisinde eklentilerle genişleyen Saray, 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren daha az kullanıldığından tahribata uğradı. 1752'deki büyük deprem ve 1776'daki yangınla harap oldu. 1827'de kısmi tamir gören Saray, 1829'da Edirne'yi işgal eden Rus güçleri tarafından ordugâh olarak kullanıldı. En büyük zararı bu dönemde aldı. Vali Hurşit Paşa ve Hacı İzzet Paşa zamanlarındaki tamirat döneminde birçok yapı kurtarıldı fakat 1876-77 Rus Savaşı'nda işgal kuvvetlerinin şehre yaklaşması üzerine Babüssaade civarında yığılan cephane, düşman eline geçmemesi için patlatıldı.

Edirne Sarayı'nın birçok yapısı da bu patlamayla yıkıldı. Yaklaşık 100 civarında yapıdan oluştuğu düşünülen Edirne Sarayı'ndan günümüze Babüssaade (Ak Ağalar Kapısı), Adalet Kasrı, Matbah-ı Amire (mutfak), su maksemi, Av Köşkü, Namazgâhlı Çeşme ve Kum Kasrı Hamamı'nın da dahil olduğu sadece 11 yapı ulaşabildi.

Osmanlı devlet yönetiminde, konumu ve misyonuyla stratejik önem üstenmiş olan Edirne Sarayı, Cumhurbaşkanlığı makamının tensip ve onayı ile Milli Saraylar Başkanlığı'na devredildi. Günümüzde tarihî Kırkpınar Yağlı Güreşleri‘nin yapıldığı Sarayiçi'ndeki Tunca Nehri kenarında bulunan Saray, Milli Saraylar'ın başta Topkapı, Dolmabahçe ve Beylerbeyi sarayları olmak üzere İstanbul'un kasır ve köşklerinde yürüttüğü örnek müzecilik faaliyetleriyle gelecek kuşaklara aktarılacak.

Tarihi ve kültürel mirası koruma ve tanıtma sorumluluğunu dünyadaki benzerlerine eşdeğer nitelikte yürüten Milli Saraylar, bu konuda elde ettiği deneyimi Edirne Sarayı'nın ihyasına taşımayı hedefliyor. Topkapı Sarayı'na benzer bir yerleşim planına sahip olan Edirne Sarayı'nda, bilim ve danışma kurulu kararlarıyla kazı, inşa ve ihya çalışmaları gerçekleştirilecek. Fahrettin Baydar