Edirne'de Süpürgecilik Geleneği Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya
Edirne'nin geleneksel el zanaatlarından olan süpürgecilik, teknoloji ve sanayileşmenin etkisiyle gün geçtikçe kaybolma tehlikesi yaşıyor. Bir zamanlar Edirne'de yüzlerce kişiye geçim kaynağı sağlayan süpürgecilik mesleği, günümüzde neredeyse unutulmuş durumda. Edirne Süpürge Borsası'nda artık yalnızca birkaç zanaatkâr bu sanatı yaşatmaya çalışıyor ve sınırlı sayıda süpürge üretimi yapabiliyor.
Edirneli süpürge ustası Hamdi Gaspar, 55 yıldır sürdürdüğü süpürgecilik mesleğinin zorluklarını ve değişen sektörü anlattı. Gaspar, süpürgeciliğin Edirne'nin simgelerinden biri olduğunu belirterek, “Edirne peyniriyle, ciğeriyle ve süpürgesiyle meşhur. Eskiden süpürge ekim alanları çok genişti. Burada 250-300 iş yeri vardı, en az 1000-1500 kişi çalışırdı. Bu iş yerleri adeta bacasız bir fabrika gibiydi” dedi.
Yıllar geçtikçe süpürgeciliğin teknolojiye yenildiğini ifade eden Gaspar, sektördeki değişime dikkat çekti: “Eskiden Türkiye'nin her yerine işlenmiş ve işlenmemiş süpürgeler gönderirdik. Her bölge kendi süpürgesini üretiyor. Üretim de kullanım da azaldı, eskiye göre İstanbul ve Anadolu'ya gönderdiğimiz ürünler çok daha sınırlı” diye konuştu.
Süpürgeciliğin geleceği konusunda karamsar olduğunu belirten Gaspar, çırak yetiştirilmediğine ve ilginin azaldığına vurgu yaptı. Oğlunun bile mesleğe ilgi göstermediğini dile getiren usta, “55 yıldır patronum, ama hâlâ süpürge yapmaya devam ediyorum. Ne çırak var ne de çalışmak isteyen. Küçük minyatür süpürgeler yaparak hediyelik eşya alanında bir miktar talep oluyor ama el emeği göz nuru bu iş artık eskisi gibi yapılacak bir iş değil” ifadeleriyle sektörün zorluğuna dikkat çekti.
Süpürgecilik, her geçen gün ustaların azalması ve teknoloji karşısında zorlanması nedeniyle Edirne'de yok olmaya yüz tutmuş meslekler arasında yerini almış durumda. Fahrettin Baydar