'Kadın haklarında 153'üncüyüz'

Edirne Belediyesi'nin organizasyonuyla bu yıl 6'ncısı gerçekleştirilenEdirne Kitap Fuarı'nda renkli kişiliği ve hayata bakış açısıyla dikkat çeken yazarlardan AretVartanyan, düzenlenen söyleşi ile okuyucuyla buluştu. KipaAVM'nin ikinci katında bulunan yazar söyleşi bölümünde okuyucuları ile buluşan Vartanyan, söyleşisinde kadın haklarına dikkat çekti.

Vartanyan, konuşmasında her insanın bir tane hayatı olduğuna dikkat çekerek; hayatın toplum isteklerine göre mi, yoksa insan olarak mı yaşanması gerektiğini sorguladı. Türkiye'nin eğitim sorunundan önce özgüven sorunu ve değersizlik hissi yaşadığını belirten Vartanyan; 'Doğduğumuz andan itibaren bize ne kadar değersiz olduğumuzu öğretiyorlar. Önce anne-baba, sonra mahalle. Toplumun istediği çocuk olmazsanız, sevilmezsiniz zannediyoruz. Ondan sonra da hayatı ben mi yaşıyorum, yoksa başkası mı? Gerçekten güçlü insan; eksisi, artısı, doğrusu, yanlışı ne ise onu açıkça ortaya koyan insandır' ifadelerine yer verdi.

İnsanın ulaşamayacağı hedef bulunmadığını söyleyen Vartanyan; 'Bahane arıyorsanız çok var. Urfa'da Oxford yoktu ama Oxford'ta okuyan Urfalı çocuklar vardı. Şu anda neyi yaşıyorsan sen istediğin için var. Büyük şeylere gerek yok. Gerçekten aradığınız şey sevildiğinizi ve değerli olduğunuzu hissetmektir. Karşınızdaki insanların istediği gibi bir insan olduğunuzda sevileceğinizi düşünmeyin. Böyle bir şey yok. Sizi sevenler, olduğunuz gibi severler' dedi.

'Kadını ezme çabası erkeğin ezikliğidir'

Ataerkil ve az gelişmiş toplumlarda erkeğin hâkim olduğunu söyleyen Vartanyan; 'Böyle bir şey yok. Kadını boyunduruğu altında gören; '˜otur', '˜kalk', '˜çıkamazsın', '˜paranı ben vereceğim' diyen şey ilişki değildir. Kimse, '˜kocam var' diye kendini kandırmasın. Erkeğin, kadını ezme çabası; erkeğin ezikliğidir. Kadını aşırı kıskanan ve yaşamına müdahale eden erkek de bunu tamamen kendi özgüven eksikliğinden yapar. Kıskançlığın; psikolojide, sosyolojide, felsefede tek tanımı vardır. Kıskanan kişinin, kendi yetersizlikleri ve özgüven eksikliği. Kendi eşinin dekoltesine laf eder, başka birinin dekoltesini gördüğünde içine düşer' sözlerine yer verdi.

'Kadınlar başkaldırıyor'

9 farklı kadın örgütü ile çalıştığını söyleyen Vartanyan; '26 farklı marka ile kadın projeleri yapıyorum. Türkiye'nin dört bir yanında kadınlarla iletişim halindeyim. Artık kadınlar başkaldırıyor, kendine geliyor. Edilgen olmayı, köşede kalmayı, namusunu bile erkeğe emanet etmeyi bırakıyor. Kadın ve erkek eşitliği söz konusu dahi olamaz. Ne zamana kadar? Kız ve erkek çocuklarını eşit yetiştirinceye kadar. Erkek çocuğunu başka, kız çocuğunu başka yetiştirirseniz, ne o evlilikten, ne de o ilişkiden hayır gelir' dedi.

'Erkeği kirletmeyen kadını nasıl kirletiyor?'

Temel sorunlardan birinin de bekâret kavramı olduğuna dikkat çeken Vartanyan; 'Diyelim ki evlilik öncesi ilişkiye sonuna kadar karşıyım. Ancak bakire bir kızla evlenmek isteyen erkeğe şunu sormak zorundayım ve o da bana cevap vermeli; '˜Sen de bakir misin?' Erkeği kirletmeyen bu eylem, nasıl oluyor da kadını kirletiyor? Bu temel yanlışlar oturmadığı sürece kadın hakları olmaz. 8 Mart günü herkes; '˜Kadınlar çok değerli' diye konuşur. O zaman somut şeyler görelim' ifadelerine yer verdi.

'161 ülke arasında 153'üncüyüz'

Türkiye'nin kadın haklarında 161 ülke arasında 153'üncü sırada olduğunu belirten Vartanyan; 'Sonuçlara bakın. Ama kadınlar ses vermeli. İnsan haklarında 147'nci sıradayız. Uganda'nın yukarısındayız. Yapacak çok şey, gidecek çok yol var. Zengin, unvan sahibi olmuşsun ama insan olamamışsın. Ne değeri var? 8 tane diploma almışsın ama Dostoyevski'yi öğretmen zannediyorsun. Hayatında bir tane klasik okumamışsın, sinema ve tiyatro ile işin yok, nereye gideceksin? Dürüst, gerçek değilsin. Sevgi de böyle bir şeydir. Kendimizi sevgiden o kadar uzak görüyoruz ki' dedi.

'Parayı güç gördükçe insan olamayız'

31 Aralık 2018'de dünyanın ilk insan-robot evliliğinin gerçekleşeceğini söyleyen Vartanyan; 'Biz neyi konuşuyoruz, insanlık neyi konuşuyor? Biz nerelerdeyiz? Bir sene sonra mağazalarda sizi karşılayan robot tezgâhtarlar olacak. 2 sene içerisinde yollarda şoförsüz araçlar olacak. Dünya bunları konuşurken, insanlık buraya doğru koşarken; biz, günlük hayatta neleri konuşuyoruz. Bu, senin hayatındır. Bugüne kadar yaşadığınızı kaderiniz varsayalım. Bundan sonrası nasıl olacak? Birilerinden medet umarak ancak bir asalak ya da bir yalaka olabilirsin. Kendi göbek bağını kendin kesersen, hayatındaki her şey senin olur. Birilerinin sırtına binerek elde edilen başarının sonuçlarını son yıllarda görüyorsunuz. Bir şey çöküyor ve herkes yok oluyor. Parayı güç gördüğümüz sürece insan olamayız' sözlerine yer verdi.

'Artık kadınlar daha çok aldatıyor'

Erkeğin eve gelip, ayaklarını uzatıp, televizyon seyrettiği; kadınların ev aletleri gibi ev işi yaptığı şeye evlilik denilemeyeceğini söyleyen Vartanyan; Kadının erkeğe hizmet ettiği müessese evlilik değildir. Dolayısıyla kadınlar mutsuz. Türkiye'de 7 bölgedeki sosyo-ekonomik sınıfta kadınlarda aldatma oranları yüzde 56, erkeklerde yüzde 44'tür. Artık kadınlar daha çok aldatıyor. 17-22 yaş arasındaki genç kızlara sorduğumuzda; '˜Niye evleneceğim? Önce kariyerimi yaparım, aileme bakarım, sonra evlenirim' diyor. Hayat gerçekten eşittir. Dolayısıyla hayata baktığımızda çözmemiz gereken konular mutlaka var. Ama bunları çözmemiz için öncelikle kendimizle barışmamız lazım. Önce sorumluluğunuzu görmeniz lazım' dedi. Söyleşi, Vartanyan'ın okur sorularını yanıtlamasının ardından sona erdi. Söyleşinin ardından Vartanyan, okurlarının kitaplarını imzaladı. 62 yayınevi ve 110 yazar yer aldığı Edirne Kitap Fuarı, 14 Ekim'e kadar devam edecek.