52 yıldır süpürge yapıyor

Edirne'nin geçmişteki gözde el sanatlarından biri olan ve son demlerini yaşayan el süpürgeciliği mesleğini 52 yıldır sürdüren süpürge ustası Hamdi Gaspar (70), mesleğin teknolojiye yenik düştüğünü belirterek, "Gelecek kaygısı yaşıyoruz çünkü çırak yetiştiremiyoruz. Gençler süpürgeciliğe ilgi duymuyor" dedi.

                Edirne'nin geçmişteki gözde el sanatlarından el süpürgeciliği son demlerini yaşıyor. Asırlardır el süpürgeciliğinin üretim ve dağıtım merkezi olarak bilinen Edirne'de, geçmişte yüzlerce aileyi geçindiren mesleğin temsilcileri, artık bir elin parmaklarını geçmiyor. Teknolojinin ilerlemesiyle tüketicinin tercihini konfordan yana kullanması, el süpürgesi üreten atölyelerin bir bir kapanmasına neden oldu. El süpürgesinin son zanaatkarlarından, 52 yıldır süpürge otunu süpürgeye dönüştüren Hamdi Gaspar, mesleğinin teknolojiye yenilmesine gönlü el vermeyen, alın teriyle her işine emeğini yazan ustaların başında geliyor. Süpürge ustası Gaspar, yaptığı açıklamada, el süpürgeciliğinin geçmişin önemli mesleklerinden olduğunu söyledi. Edirne'de yarım asır önce bu mesleği yapan yaklaşık 400 ustanın olduğunu belirten Gaspar, "Delikanlılığa adım attığım yıllarda süpürgecilik gözde mesleklerdendi ama şimdi biz bu mesleğin son temsilciliğini yapıyoruz. Gençlik yıllarımda süpürgeciler çarşısı vardı. Teknoloji ile birlikte elektrikli süpürgeler evlerde yerini aldı. Bizim el emeğiyle yaptığımız süpürgeler, yavaş yavaş evlerden çekildi" dedi.

"Bu iş kolu bitmek üzere"

                El süpürgeciliğine 15 yaşında çırak olarak başladığını anlatan Gaspar, şöyle konuştu: "1970'te kendi iş yerimi açtım ve devam ediyorum. Benim bu mesleğe başladığım 70'li yıllarda süpürgecilik popülerdi. Her iş yerinde 7-8 çalışan vardı ayrıca bu meslek gençler arasında ciddi bir teveccüh oluşturmuştu. 70'li yıllarda Edirne Ticaret Borsası'na süpürge esnafı olarak 400 kayıtlı esnaf vardı. Bugün meslek, teknolojiye yenik düştü, cazibesini yitirdi."

                Borsaya kayıtlı esnafın sayısının giderek azaldığını ve bugün bir elin parmaklarını geçmediğini ifade eden Hamdi Gaspar, "Ürettiğimiz süpürgeleri satamadığımız için bu iş kolu bitmek üzere. Gelecek kaygısı yaşıyoruz, çünkü çırak yetiştiremiyoruz. Gençler süpürgeciliğe ilgi duymuyor. Oğlumu süpürgecilik atölyesine sokmadım. Çünkü bu meslek giderek yok oluyor. Biz bir kere bağlandık bu işe, bari çocuklarımız ölmeyen bir meslek edinsin istedim" diye konuştu.

"Son 30 senedir bu şartlarda çalışıyoruz"

                El süpürgesinin tanesini tüccarlara 10 liradan sattıklarını dile getiren Gaspar, tüccarların da süpürgeleri Türkiye'nin dört bir yanındaki esnafa verdiğini belirtti. Kırsal alanlarda el süpürgesi kullanımına devam edildiğine işaret eden Hamdi Gaspar, "Tabi süpürge yapımı da her ürün gibi bir emek istiyor. Ben burada süpürgenin başlangıcı olan sarmayı yapıyorum. Daha sonra bağlanması için süpürge, diğer arkadaşıma geçiyor. Bağlandıktan sonra dikim için başka arkadaşıma geçiyor ve daha sonra kurutulması için havalandırmaya bırakılıyor. Havalandırmadan sonra da ucu kesilip, paketleniyor. Bir süpürgenin imal edilmesi için tüm bu aşamalardan geçmesi gerekiyor." diye konuştu.

                Gaspar, doğal olarak bu sürecin tamamlanması için daha fazla kişiye ihtiyaç duyulduğunu belirterek, "Bu meslekle uğraşanların sayısı azaldıkça bizim çalışma süremiz artıyor ve zorlaşıyor. Bir işveren olarak ben bile 10-12 saat çalışıyorum. Son 30 senedir bu şartlarda çalışıyoruz ve bu mücadelenin maddi ve manevi karşılığı bu olmamalı diye düşünüyorum'' dedi.