'Yaşama tutunma savaşı veriyoruz'

Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği Başkanı Turan Şallı, eski hakem ve futbol yorumcusu Erman Toroğlu'nun sözlerinin ardından başlayan tartışmalara ilişkin açıklamalarda bulunurken, konuya farklı bir boyut açısıyla yaklaştı. Şallı, 'Yaşama tutunma savaşı veriyoruz. Çingenelerin evlerinde yoksulluk feryatları yükseliyor' dedi.

                Özel bir televizyon kanalında, eski hakem ve futbol yorumcusu Erman Toroğlu, canlı yayında Gaziantep Teknik Direktörü Marius Sumudica'yı eleştirirken "Affedersin Çingenelik bu. Ne diyeyim, dilenci mi ya dilenci diyeyim" sözleri ulusal basında yer almasından sonra Roman sivil toplum örgütleri, bazı siyasiler tarafından kınanmasının yankıları sürüyor. Konuyu tekrar gündeme getiren Edirne Roman Eğitim Gönüllüleri Derneği Başkanı Şallı, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, 'Delinin biri kör kuyuya bir taş attı, kırk Çingene çıkaramıyoruz. Erman Toroğlu'nun yaptığı da bu. Adam '˜Çingene' dedi. Romanlar ayaklandı. Kızması gerekenler kendini Çingene olarak kabul edenler değil,   Romanların tepki göstermesidir. Bu durum sosyolojik ve psikolojinin bir yansıması olsa gerek.  Toroğlu, önyargının kurbanı oldu. Bizlerde bir anlamda Çingene olduğumuzu tescilledik. Sınıfsal, iktisadi, sosyal konumumuz gereği,  bazen çingene kelimesine, bazen de Roman kelimesini kabul etmeyenlerimiz çoktur. Bir anlamda sosyal kimlik inkârıdır. Aklımıza '˜Biz Çingene miyiz? Roman mıyız?' sorusu geliyor. Kimlik vurgusu üzerinden hareket edildiğinde,  kişinin kendisini istediği gibi tanımlama hakkı vardır. Tarihsel derinliğe uzanıldığında, köklerimizin Hindistan olduğu yönünde görüşler vardır. Bir şekilde buradan ayrılıp dünyanın tüm coğrafyasına dağılmışız. Sınıfsal, iktisadi, sosyal konum olarak sürekli dışlandık. Evrensel kimliğimiz hep çingene oldu. Çingene kelimesi zaten kötü anlamda üretilmiştir. Ayrıştırma, sürekli aşağılanmadan dolayı bizde diğer bireylere '˜Gaco' (Çingene olmayan) demişiz. Çingene kelimesinin yüklediği olumsuzluklardan kurtulmak amaçlı, dilsel özelliğimizden dolayı 1970'li yıllardan sonra Roman olarak tanınmak istemiş olsak ta, bulunduğumuz coğrafyalarda bizler için farklı isimler üretilmiştir. Hepsinin karşılığı çingene olmuştur. Aslında dengesiz konuşmaların kurbanı olan Erman Toroğlu, bizlere şunu anımsattı; (Bizler Çingene'yiz)' ifadelerini kullandı.   

'AYRIMCILIK TEMEL SORUNUMUZ OLMAKTAN ÇIKTI'

Konuyu pandemi sürecinde ekonomik boyuta taşıyan Şallı, 'Çingene kelimesi olumsuzluk içerse de, Çingene olmayanların bizlere karşı kullanmış olduğu sözün iyi niyetli söylenmiş olması önemlidir. '˜Roman' denilen kavramın içinde hayatımız zaten Roman. Yaşamın içinde bir varız bir yokuz. Çingene kelimesini kendimize dert etmenin anlamı yoktur. Bizlere Roman dense de değişen durum yoktur. İnatla '˜Bizler çingeneyiz ama insanız' demeyi haykırmalıyız. Tarihsel gerçeğimiz ortada, tarihin derin sayfalarında Roman değil, Çingeneyiz. Bırakın Çingene kalalım. Sosyal eşitsizlik içinde daha zor günlerin içindeyiz. Şimdilerde temel sorunumuz ayrımcılık olmaktan çıkmıştır. Yaşama tutunma savaşı veriyoruz. Çingenelerin evlerinde yoksulluk feryatları yükseliyor. Çaresizlik had safhada. Umarız bu zor günleri en kısa zamanda atlatırız. Bu zor günlerin ardından Çingeneler olarak, vatan, insan sevgisini kaybetmeyelim. Çalışkanlığımız ve ahlaki yapımızla toplumda var olalım' diyerek sözlerini tamamladı.